عواملی که میتواند به افزایش ناگهانی کلسترول منجر شود
کلسترول یک ماده روغنی مشابه به چربی است. بدن شما به مقدار مشخصی از آن برای ایجاد غشاهای سلولی، ویتامین D و غیره نیاز دارد. کبد شما به صورت طبیعی کلسترول مورد نیاز شما را میسازد. با این وجود، برخی از بیماریها و رفتارهای خاص میتوانند سبب افزایش ناگهانی کلسترول خون شوند.
عواملی که میتواند به افزایش کلسترول منجر شود
کلسترول خون بالا میتواند برای سلامت شما خطرناک باشد. ریسک بیماری قلبی و سکته مغزی را در شما افزایش میدهد.
بر اساس مرکز پیشگیری و کنترل بیماری، ۲۰۰ میلیگرم در هر دسی لیتر (mg/dL) یا بیشتر کلسترول بالا محسوب میشود.سطح سالم کلسترول کمتر از ۲۰۰ mg/dL است.
کلسترول بالا علل زیادی میتواند داشته باشد. در این مقاله در مورد این علل از جمله آنهایی که سبب افزایش ناگهانی کلسترول میشوند صحبت کرده ایم.
چه عواملی سبب افزایش کلسترول میشوند؟
بر اساس انجمن قلب آمریکا، رایج ترین علل کلسترول بالا عبارتند از:
- رژیم غذایی نامتعادل
- نداشتن فعّالیت فیزیکی
- داشتن اضافه وزن با چاقی
این فاکتورها در طول بلند مدت کلسترول را افزایش میدهند. اگر کلسترول بالا دارید پزشکتان احتمالاً تغییراتی را در سبک زندگیتان در تلاش برای پایین آوردن کلسترول پیشنهاد میکند. این تغییرات عبارتند از:
- تغییرات در رژیم غذایی و عادات خورد و خوراک
- افزودن فعالیت فیزیکی به برنامه روزمره
- کم کردن وزن
- اگر سیگاری هستید ترک سیگار
ممکن است افزایش کلسترول عامل ژنتیکی داشته باشد. که کلسترول بالای ارثی نامیده میشود.
چه عواملی سبب افزایش ناگهانی سطح کلسترول میشوند؟
در برخی موارد، کلسترول میتواند خیلی سریع افزایش یابد. عوامل احتمالی که میتوانند سبب افزایش سریعتر کلسترول شوند عبارتند از:
مصرف زیاد قهوه
قهوه به خاطر محتوای کافئین بالایی که دارد سبب افزایش سریع فشار خون میشود. اما قهوه میتواند کلسترول خون را هم افزایش دهد.
در یک تحقیق کوچک یک هفتهای در سال ۲۰۱۸، محققان تأثیر مصرف روزانه اسپرسو را بر روی بزرگسالان جوان بررسی کردند. آنها مشخص کردند که مصرف به صورت میانگین چهار اسپرسو در روز سبب افزایش کلسترول کلی و LDL (کلسترول بد) میشود.
این تاثیر در افزایش کلسترول میتواند به خاطر دیترپن یا چربیها در قهوه نیز باشند. بر اساس مقاله ای در سل ۲۰۱۵، دیترپنها با جلوگیری کردن از ساخته شدن اسیدهای صفراوی سبب افزایش کلسترول میشوند.
در تحقیقی در سال ۲۰۱۸ دانشمندان متوجه شدند که نوشیدنیهایی که مبنای آن اسپرسو است حاوی دیترپن بالاتری نسبت به قوه فوری یا صاف شدن هستند. بنابراین، برای به حداقل رساندن ریسک کلسترول بالا به خاطر مصرف قهوه نوشیدنیهای ساخته شده با اسپرسو را محدود نمایید.
استرس روانی
استرس و سطح کلسترول نیز به یکدیگر مربوط میشوند.
بر اساس تحقیقی در سال ۲۰۱۷، استرس روانی ریسک داشتن LDL بالا و کلسترول کل را افزایش میدهد. دلیل آن میتواند هورموت کورتیزول باشد که در زمان استرس ترشح آن افزایش مییابد. سطح بالای کورتیزول تاثیر فزاینده کلسترول بر بدن دارد.
برای کاهش ریسک کلسترول بالا به سبب استرس سعی کنید تکنیکهای مدیریت استرس نظیر ورزش، دارو درمانی و تمرینهای تنفسی را امتحان کنید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یکی دیگر از دلایل ممکن برای افزایش سطح کلسترول میباشد. علت آن نیکوتین یعنی ماده اصلی تشکیل دهنده محصولات تنباکو مثل سیگار است.
بر اساس مقالهای در سال ۲۰۲۱، در طول سیگار کشیدن، مقادیر بالای نیکوتین از طریق ریهها وارد جریان خون میشود. همین امر سبب میشود بدن ناقلهای عصبی که کاتکولامینها نامیده میشوند را ترشح نمایند.
افزایش در کاتکولامینها لیپولیز یا تجزیه لیپید را افزایش میدهد که سبب افزایش تولید کلسترول LDL میشود. افزایش در کلسترول LDL همچنین سطح کلسترول HDL یا کلسترول خوب را کاهش میدهد. بهترین راه برای کاهش کاهش ریسک کلسترول بالا ترک سیگار است.
همچنین بخوانید: ۷ نکته برای کمک به فرد سیگاری
استفاده از دارو
برخی از داروها میتوانند در بدن سبب افزایش کلسترول شوند. این داروها که تجویزی هم هستند عبارتند از:
- داروهای ضد فشار خون
- بتا بلاکرها
- دانازول
- رتینوئیدها
- داروهای ضد روان پریشی
- داروهای ضد انعقاد خون
- مهار کننده های سیستم ایمنی
- داروهای ضد ویروسی
- اینترفرونها
در کل، این داروها با تغییر متابولیسم لیپید، سطح کلسترول خون را افزایش میدهند. برخی از داروهای خاص نظیر داروهای ضد روانپریشی با تسریع افزایش وزن سبب افزایش کلسترول میشوند.
به منظور پیشگیری از افزایش کلسترول به خاطر استفاده از داروها با پزشک خود مشورت کنید. آنها میتوانند ریسک شما را تعیین کرده و در صورت نیاز دارو یا دوز استفاده از آن را تغییر دهند.
بارداری
در طول بارداری افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی کلسترول طبیعی است. دلیلش این است که کلسترول برای رشد سالم جنین ضروری میباشد.
بر اساس یک مقاله علمی منتشر شده در سال ۲۰۲۱، سطح بالای کلسترول در زمان بارداری به افزایش سطوح موارد زیر مربوط میشود:
- استروژن و پروژسترون
- لاکتوژن جفت
- مقاومت نسبت به انسولین
با این وجود، ممکن است در طول بارداری کلسترول بیش از اینها افزایش یابد که کلسترول بالای بارداری نامیده میشود. یک پزشک میتواند به شما در مدیریت این شرایط با پیشنهاد تغییراتی در رژیم غذایی شما و تجویز داروهای پایین آورنده چربی کمک نماید.
کاهش وزن سریع
یک عامل بالقوه دیگر کاهش سریع وزن است
در تحقیقی در سال ۲۰۱۹، سه فرد بزرگسال بر اساس یک ؤزیم غذایی بسیار کم کالری شروع به کاهش وزن کردند. در هر سه مورد، کلسترول LDL آنها موقتاً اول برای مدتی افزایش و سپس افت کرده و به سطح طبیعی رسید. بر اساس گفته این محققان این افزایش میتواند به خاطر تغییر در متابولیسم باشد.
اگر تمایل به کاهش ورن دارید حتما بر اساس دستورات یک متخصص این کار را انجام دهید. آنها میتوانند به کاهش وزن ایمن شما کمک کرده و راهنماییهایی برای پیشگیری از عوارض جانبی آن مثل افزایش ناگهانی در کلسترول ارائه دهند.
حرف آخر
کلسترول خون بالا به زمانی گفته میشود که سطح کلسترول در خون ۲۰۰ mg/dL یا بالاتر باشد. کلسترول بالا میتواند برای سلامت شما ضررداشته باشد و ریسک حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد.
برخی رفتارها یا شرایط میتوانند سبب افزایش ناگهانی کلسترول شوند که عبارتند از مصرف زیاد کافئین، کاهش سریع وزن، سیگار کشیدن، و استرس روانی. بارداری و مصرف داروهای خاص مثل داروهای ضد پرفشاری خون نیز میتوانند سریعاً کلسترول را بالا ببرند.
تنها راه برای دانستن اینکه کلسترول بالا است یا خیر دادن آزمایش خون است. پزشکتان میتواند تعیین کند به خاطر عوامل کوتاه مدت با بلند مدت در معرض خطر کلسترول بالا قرار دارید.
مقاله مرتبط: عوارض کلسترول بالا و نحوه اجتناب از آنها