رابطه گروه خونی شما و احتمال ابتلا به بیماری های خودایمنی

بیماری های خود ایمنی زمانی به وجود می آیند که سیستم ایمنی شما به سلول‌های سالم در بدنتان حمله می کند. هنوز علت دقیق بیماری های خودایمنی مشخص نیست اما تصور میشود که ژن ها و فاکتورهای محیطی می‌توانند در این زمینه نقش داشته باشند. یکی از این فاکتور های احتمالی گروه خونی است که در ادامه این مقاله نقش آن را در بیماری های خود ایمنی مختلف بررسی میکنیم.

کشف گروه های خونی

دکتر کارل لندشتاینر برنده جایزه نوبل سال ۱۹۳۰ برای کشف گروه‌های خونی ABO بود. سیستم گروه خونی ABO شناخته شده ترین روش برای طبقه بندی گروه‌های خونی می باشد. اگر قرار است خون بدهید یا خون بگیرید دانستن گروه خونی‌تان بسیار اهمیت دارد. اما برخی تحقیقات بیان می دارند که گروه خونی می تواند شما را نسبت به برخی از انواع بیماری های خودایمنی که ممکن است به آنها مبتلا شوید از جمله بیماری هاشیموتو و یا ارتورز مفصلی مستعدتر نماید.

انواع گروه‌های خونی چه تفاوتی باهم دارند؟

نوع گروه خونی شما با نوع پروتئین پیدا شده در گلبول‌های قرمزتان که آنتی ژن نامیده میشوند، تعیین می‌شود. بسته به نوع آنتی ژن هایی که دارید، گروه خونی شما به صورت زیر طبقه بندی میشود:

• گروه A: خون حاوی آنتی ژن A است
• گروه B: خون حاوی آنتی ژن B است
• گروه AB: خون حاوی آنتی ژن A و B است
• گروه O: خون نه حاوی آنتی ژن A و نه B است.

شاید همچنین شنیده باشید که برخی از گروه‌های خونی مثبت و برخی منفی هستند. این بخش از گروه خونی شما بر اساس وجود آنتی زن دیگری که فاکتور Rh نامیده میشود، تعیین می گردد.

افراد دارای گروه خونی مثبت (Rh+) بر روی سطح گلبول‌های قرمز خود این فاکتور را دارند و افراد با گروه خونی منفی (Rh-) فاقد آن هستند.

گروه خونی چه رابطه ای با بیماری های خودایمنی دارد؟

برخی از بیماری های خودایمنی نظیر مالتیپل اسکلروزیس(MS) در افرادی رایج تر هستند که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند. محققان همچنین دریافتند که احتمال ابتلا به بیماری های خودایمنی در زنان دو برابر مردان می‌باشد.

شواهدی وجود دارد که بیماری‌های خود ایمنی در افراد دارای گروه‌های خونی خاص رایج تر هستند. با این وجود، نتایج بسیاری از تحقیقات در مورد این رابطه اغلب به خاطر محدود بودن اندازه نمونه گیری یکنواخت نبوده است.

در بخشهای بعدی یافته های تحقیقاتی بدست آماده تا به امروز در مورد گروه‌های خونی و رابطه آنها با برخی از بیماری های خودایمنی را بررسی کرده ایم.

مقاله مرتبط: علائم هشدار دهنده اولیه بیماری های قلبی

دیابت نوع ۱

بیماری دیابت نوع ۱ یک بیماری خود ایمنی است که سلولهای بدن به پانکراس حمله می کنند.

دیابت نوع ۲ زمانی اتفاق می افتد که بدن شما نسبت به هورمون انسولین مقاوم میشود یا انسولین کافی تولید نمی کند. برخی از محققان این فرضیه را ارائه داده اند که دیابت نوع دو نیز میتواند یک اختلال خود ایمنی باشد اما برای درک نحوه ایجاد آن نیاز به تحقیقات بیشتری است.

داده ها در این زمینه متناقض هستند. شما می توانید برخی از نتایج تحقیقاتی اخیر را در زیر مشاهده نمایید:

در تحقیقی در سال ۲۰۲۰ بر روی ۴۲۴ نفر مشخص شد که ریسک ابتلا به دیابت نوع دو در افراد دارای گروه خونی O کمتر و در افراد دارای گروه خونی B بیشتر است.

تحقیق دیگری در سال ۲۰۲۰، ۷۵۰ شرکت کننده بررسی شده و مشخص شد که ریسک ابتلای افراد به دیابت نوع دو در افراد دارای گروه خونی A بیشتر از دیگر گروههای خونی است.

در تحقیقی در سال ۲۰۱۷ در پاکستان، محققان نتایج مشاهبی یافتند. آنها در تحقیقی بر روی ۲۲۵۸ دانشجو کشف کردند که افراد دارای گروه خونی B بیشتر ممکن است به دیابت مبتلا شوند تا دیگر انواع گروه های خونی.

در یک تحقیق بزرگ در سال ۲۰۱۵ بر روی ۸۲۱۰۴ زن نشان داده شد که ریسک ابتلا به دیابت نوع دو درافراد دارای گروه خونی O کمتر است و در عو ض نشان داده شد که ریسک ابتلای افراد دارای گروه خونی A و B بدون توجه به Rh بالاتر است.

روی هم رفته داده ها در مورد گروه خونی و رابطه آن با دیابت هنوز خیلی متناقض بوده و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد اما همچنان احتمال ارتباط داشتن این بیماری با گروه خونی رد نشده است.

بیماری های روماتیسمی

بیماری های روماتیسمی باعث بیش از ۲۰۰ مشکل در سلامتی که سبب درد در مفاصل، بافتهای پیوندی، تاندون ها و غضروف هشتند. بسیاری از این مشکلات بخاطر اختلالات ایمنی هستند.

در تحقیقی در سال ۲۰۱۷ در ترکیه رابطه میان نوع گروه خونی و شیوع بیماری روماتیسمی خود ایمنی بررسی شد. محققان دریافتند که برخی از بیماری ها در افراد با گروه‌های خونی مشخص متداول تر است.

بیماریهای رایج تر در افراد دارای گروه خونی A عبارتند از:

• اسپوندیلو آرتریت
• واسکولیت
• بیماری بافت همبند تمایز نیافته
• بیماری بهجت
• آرتریت روماتوئید

بیماری های رایج در گروه خونی O عبارتند از:

• تب مدیترانه‌ای فامیلیال
• لوپوس اریتماتوی سیستمیک
• اسکلروز سیستمیک 
• سندروم شوگرن

همه بیماری ها در افراد دارای گروه خونی AB کمتر از دیگر گروه‌ها رایج است.

اغلب مبتلایان به بیماری روماتیسم- ۹۲٫۲ درصد دارای RH+  هستند.

لوپوس

لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که سبب التهاب و درد در سرتاسر بدن میشود. علائم معمولا در یک مکان مثل مفاصل، پوست یا اندام‌ها تمرکز دارند.

رایج ترین نوع بیماری لوپوس، لوپوس اریتماتوی سیستمیک نامیده میشود.

در تحقیقی در سال ۲۰۱۹ در ایران بر روی ۱۴۶ نفر مبتلا به لوپوس اریتماتوی سیستمیک مشخص شد که علائم این بیماری در افراد دارای گروه خونی A و B بیشتر از افراد دارای دیگر گروه های خونی می باشد.

در تحقیقی در برزیل در سال ۲۰۰۹، محققان دریافتند که هیچ تفاوتی در نسبتهای گروه‌های خونی میان مبتلایان به لوپوس اریتماتوی سیستمیک و جمعیت عمومی وجود ندارد. با این وجود، یافته ها نشان می‌دهند که ریسک اینکه افراد دارای گروه خونی A  علائم بیشتری در خارج از سر و گردن تجربه کنند بیشتر است.

بیماری التهابی روده

دو نوع بیماری التهاب روده (IBD) وجود دارد- کولیت اولسراتیو (UC) و بیماری کرون.

خلاصه برخی از نتایج اخیرا بدست آمده در مورد IBD و گروه خونی:

• در تحقیقی در چین در سال ۲۰۱۶ هیچ رابطه ای میان نوع گروه خونی و شیوع بیمار کرون بر روی یک گروه ۲۹۳ نفری دیده نشد. محققان دریافتند که افراد دارای گروه خونی AB بهتر به داروی اینفیلیکسیماب پاسخ می دهند در حالی که به نظر می رسد ریسک عدم پاسخ به این دارو در دارندگان گروه خونی A بیشتر است.

• در تحقیقی در سال ۲۰۲۰ هیچ رابطه ای میان شیوع کولیت زخمی و نوع گروه خونی در ۱۲۹ بیمار در تایوان مشخص نشد.

• در تحقیقی در سال ۲۰۲۰ از کره نشان داد که داشتن گروه خونی O می تواند تاثیر حفاطتی مثبتی در مبتلایان به بیماری کرون داشته باشد.

• در تحقیقی در سال ۲۰۱۴ بر روی شرکت کننده هایی از بلژیک و ایتالیا نیز نتایج مشابهی همانند نتایج تحقیق ۲۰۲۰ کره که در بالا توضیح داده شد، مشخص شد که افراد دارای گروه خونی O ریسک ابتلا به بیماری کرون در آنها کمتر است یا کمتر به نوع شدید آن مبتلا میشوند.

مولتیپل اسکلروزیس(MS)

MS یک بیماری خود ایمنی است و زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی به یک لایه محافظ در اطراف اعصاب که میلین نامیده میشوند، حمله کند.

در تحقیقی در سال ۲۰۱۹ بر روی ۲۶۵ نفر مشخص شد که کسانی که دارای گروه خونی A+ یا B+ هستند ریسک ابتلا به MS در آن‌ها بیشتر است. در این تحقیق همچنین مشخص شد افراد بدون آنتی ژن یا Rh- ریسک ابتلای کمتری دارند.

بیماری سلیاک

محققان نتوانستند رابطه ای میان بیماری سلیاک و گروه خونی بیابند.

اغلب مبتلایان به بیماری سلیاک آنتی بادی هایی مخصوص این بیماری در خون خود دارند. این فرضیه ارائه شده است که بیماری سلیاک می تواند از طریق انتقال خون منتقل شود اما در یک تحقیق در سوئد بیش از یک میلیون نفر در یک دوره ۴۴ ساله بررسی شدند و هیچ گواهی برای تایید این مطلب بدست نیامد.

بیماری هاشیموتو

بیماری هاشیموتو رایج ترین علت کم کاری تیروئید است. دلیل آن حمله سیستم ایمنی شما به سلول‌های تیروئید و آسیب به آن ها می باشد. در تحقیقی در سال ۲۰۱۹ شواهدی بدست آمد که نشان می داد ممکن است رابطه ای میان داشتن گروه خونی O و بیماری هاشیموتو وجود داشته باشد. یک گروه ۹۵۸ نفری با بیماری تیروئید در این تحقیق گنجانده شدن و ۵۵۰ نفر از آنها بیماری هاشیموتو داشتند.

مشخص شد که نسبت افراد دارای گروه خونی O در میان مبتلایان به هاشیموتو بیشتر از افراد مبتلا به بیماری‌های تیروئید می باشد. همچنین مشخص شد که بیماری های خود ایمنی در افراد دارای گروه خونی AB بسیار کمتر از دیگر گروه‌های خونی می باشد.

طاسی منطقه ای

طاسی منطقه ای یک بیماری خود ایمنی است که به ریزش موی تکه ای منجر میشود. در تحقیقی در سال ۲۰۱۸ مشخص شد که هیچ رابطه ای میان ایجاد طاسی منطقه ای و هیچ نوع گروه خونی ABO وجود ندارد. آنها دریافتند که طاسی منطقه ای رابطه ای کوچک اما به لحاظ آماری معنادار با گروه خونی Rh+ دارد.

خلاصه تحقیق

در زیر نگاهی اجمالی داریم به بیماری های خود ایمنی که در مورد آنها صحبت کردیم و ریسک ایجاد آنها بر اسای نوع گروه خونی

بیشتر بخوانید: دفاع بدن شما در برابر بیماری ها

حرف آخر

محققان هنوز نمی دانند که چرا برخی از افراد دچار بیماری های خودایمنی می‌شوند. تصور میشود که ژن ها و فاکتورهای محیطی، هر دو در توسعه بسیاری از بیماری ها نقش دارند.

تحقیقات نشان می دهند که برخی از انواع بیماری‌های خودایمنی مثل بیماری هاشیموتو و MS در افراد با گروه‌های خونی خاص بیشتر هستند. برای درک کامل از این رابطه نیاز به تحقیقات جامع تری می باشد.