رابطه گروه خونی شما و احتمال ابتلا به بیماری های خودایمنی

بیماری های خود ایمنی زمانی به وجود می آیند که سیستم ایمنی شما به سلول‌های سالم در بدنتان حمله می کند. هنوز علت دقیق بیماری های خودایمنی مشخص نیست اما تصور میشود که ژن ها و فاکتورهای محیطی می‌توانند در این زمینه نقش داشته باشند. یکی از این فاکتور های احتمالی گروه خونی است که در ادامه این مقاله نقش آن را در بیماری های خود ایمنی مختلف بررسی میکنیم.

کشف گروه های خونی

دکتر کارل لندشتاینر برنده جایزه نوبل سال 1930 برای کشف گروه‌های خونی ABO بود. سیستم گروه خونی ABO شناخته شده ترین روش برای طبقه بندی گروه‌های خونی می باشد. اگر قرار است خون بدهید یا خون بگیرید دانستن گروه خونی‌تان بسیار اهمیت دارد. اما برخی تحقیقات بیان می دارند که گروه خونی می تواند شما را نسبت به برخی از انواع بیماری های خودایمنی که ممکن است به آنها مبتلا شوید از جمله بیماری هاشیموتو و یا ارتورز مفصلی مستعدتر نماید.

انواع گروه‌های خونی چه تفاوتی باهم دارند؟

نوع گروه خونی شما با نوع پروتئین پیدا شده در گلبول‌های قرمزتان که آنتی ژن نامیده میشوند، تعیین می‌شود. بسته به نوع آنتی ژن هایی که دارید، گروه خونی شما به صورت زیر طبقه بندی میشود:

• گروه A: خون حاوی آنتی ژن A است
• گروه B: خون حاوی آنتی ژن B است
• گروه AB: خون حاوی آنتی ژن A و B است
• گروه O: خون نه حاوی آنتی ژن A و نه B است.

شاید همچنین شنیده باشید که برخی از گروه‌های خونی مثبت و برخی منفی هستند. این بخش از گروه خونی شما بر اساس وجود آنتی زن دیگری که فاکتور Rh نامیده میشود، تعیین می گردد.

افراد دارای گروه خونی مثبت (Rh+) بر روی سطح گلبول‌های قرمز خود این فاکتور را دارند و افراد با گروه خونی منفی (Rh-) فاقد آن هستند.

گروه خونی چه رابطه ای با بیماری های خودایمنی دارد؟

برخی از بیماری های خودایمنی نظیر مالتیپل اسکلروزیس(MS) در افرادی رایج تر هستند که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند. محققان همچنین دریافتند که احتمال ابتلا به بیماری های خودایمنی در زنان دو برابر مردان می‌باشد.

شواهدی وجود دارد که بیماری‌های خود ایمنی در افراد دارای گروه‌های خونی خاص رایج تر هستند. با این وجود، نتایج بسیاری از تحقیقات در مورد این رابطه اغلب به خاطر محدود بودن اندازه نمونه گیری یکنواخت نبوده است.

در بخشهای بعدی یافته های تحقیقاتی بدست آماده تا به امروز در مورد گروه‌های خونی و رابطه آنها با برخی از بیماری های خودایمنی را بررسی کرده ایم.

مقاله مرتبط: علائم هشدار دهنده اولیه بیماری های قلبی

دیابت نوع 1

بیماری دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است که سلولهای بدن به پانکراس حمله می کنند.

دیابت نوع 2 زمانی اتفاق می افتد که بدن شما نسبت به هورمون انسولین مقاوم میشود یا انسولین کافی تولید نمی کند. برخی از محققان این فرضیه را ارائه داده اند که دیابت نوع دو نیز میتواند یک اختلال خود ایمنی باشد اما برای درک نحوه ایجاد آن نیاز به تحقیقات بیشتری است.

داده ها در این زمینه متناقض هستند. شما می توانید برخی از نتایج تحقیقاتی اخیر را در زیر مشاهده نمایید:

در تحقیقی در سال 2020 بر روی 424 نفر مشخص شد که ریسک ابتلا به دیابت نوع دو در افراد دارای گروه خونی O کمتر و در افراد دارای گروه خونی B بیشتر است.

تحقیق دیگری در سال 2020، 750 شرکت کننده بررسی شده و مشخص شد که ریسک ابتلای افراد به دیابت نوع دو در افراد دارای گروه خونی A بیشتر از دیگر گروههای خونی است.

در تحقیقی در سال 2017 در پاکستان، محققان نتایج مشاهبی یافتند. آنها در تحقیقی بر روی 2258 دانشجو کشف کردند که افراد دارای گروه خونی B بیشتر ممکن است به دیابت مبتلا شوند تا دیگر انواع گروه های خونی.

در یک تحقیق بزرگ در سال 2015 بر روی 82104 زن نشان داده شد که ریسک ابتلا به دیابت نوع دو درافراد دارای گروه خونی O کمتر است و در عو ض نشان داده شد که ریسک ابتلای افراد دارای گروه خونی A و B بدون توجه به Rh بالاتر است.

روی هم رفته داده ها در مورد گروه خونی و رابطه آن با دیابت هنوز خیلی متناقض بوده و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد اما همچنان احتمال ارتباط داشتن این بیماری با گروه خونی رد نشده است.

بیماری های روماتیسمی

بیماری های روماتیسمی باعث بیش از 200 مشکل در سلامتی که سبب درد در مفاصل، بافتهای پیوندی، تاندون ها و غضروف هشتند. بسیاری از این مشکلات بخاطر اختلالات ایمنی هستند.

در تحقیقی در سال 2017 در ترکیه رابطه میان نوع گروه خونی و شیوع بیماری روماتیسمی خود ایمنی بررسی شد. محققان دریافتند که برخی از بیماری ها در افراد با گروه‌های خونی مشخص متداول تر است.

بیماریهای رایج تر در افراد دارای گروه خونی A عبارتند از:

• اسپوندیلو آرتریت
• واسکولیت
• بیماری بافت همبند تمایز نیافته
• بیماری بهجت
• آرتریت روماتوئید

بیماری های رایج در گروه خونی O عبارتند از:

• تب مدیترانه‌ای فامیلیال
• لوپوس اریتماتوی سیستمیک
• اسکلروز سیستمیک 
• سندروم شوگرن

همه بیماری ها در افراد دارای گروه خونی AB کمتر از دیگر گروه‌ها رایج است.

اغلب مبتلایان به بیماری روماتیسم- 92.2 درصد دارای RH+  هستند.

لوپوس

لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که سبب التهاب و درد در سرتاسر بدن میشود. علائم معمولا در یک مکان مثل مفاصل، پوست یا اندام‌ها تمرکز دارند.

رایج ترین نوع بیماری لوپوس، لوپوس اریتماتوی سیستمیک نامیده میشود.

در تحقیقی در سال 2019 در ایران بر روی 146 نفر مبتلا به لوپوس اریتماتوی سیستمیک مشخص شد که علائم این بیماری در افراد دارای گروه خونی A و B بیشتر از افراد دارای دیگر گروه های خونی می باشد.

در تحقیقی در برزیل در سال 2009، محققان دریافتند که هیچ تفاوتی در نسبتهای گروه‌های خونی میان مبتلایان به لوپوس اریتماتوی سیستمیک و جمعیت عمومی وجود ندارد. با این وجود، یافته ها نشان می‌دهند که ریسک اینکه افراد دارای گروه خونی A  علائم بیشتری در خارج از سر و گردن تجربه کنند بیشتر است.

بیماری التهابی روده

دو نوع بیماری التهاب روده (IBD) وجود دارد- کولیت اولسراتیو (UC) و بیماری کرون.

خلاصه برخی از نتایج اخیرا بدست آمده در مورد IBD و گروه خونی:

• در تحقیقی در چین در سال 2016 هیچ رابطه ای میان نوع گروه خونی و شیوع بیمار کرون بر روی یک گروه 293 نفری دیده نشد. محققان دریافتند که افراد دارای گروه خونی AB بهتر به داروی اینفیلیکسیماب پاسخ می دهند در حالی که به نظر می رسد ریسک عدم پاسخ به این دارو در دارندگان گروه خونی A بیشتر است.

• در تحقیقی در سال 2020 هیچ رابطه ای میان شیوع کولیت زخمی و نوع گروه خونی در 129 بیمار در تایوان مشخص نشد.

• در تحقیقی در سال 2020 از کره نشان داد که داشتن گروه خونی O می تواند تاثیر حفاطتی مثبتی در مبتلایان به بیماری کرون داشته باشد.

• در تحقیقی در سال 2014 بر روی شرکت کننده هایی از بلژیک و ایتالیا نیز نتایج مشابهی همانند نتایج تحقیق 2020 کره که در بالا توضیح داده شد، مشخص شد که افراد دارای گروه خونی O ریسک ابتلا به بیماری کرون در آنها کمتر است یا کمتر به نوع شدید آن مبتلا میشوند.

مولتیپل اسکلروزیس(MS)

MS یک بیماری خود ایمنی است و زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی به یک لایه محافظ در اطراف اعصاب که میلین نامیده میشوند، حمله کند.

در تحقیقی در سال 2019 بر روی 265 نفر مشخص شد که کسانی که دارای گروه خونی A+ یا B+ هستند ریسک ابتلا به MS در آن‌ها بیشتر است. در این تحقیق همچنین مشخص شد افراد بدون آنتی ژن یا Rh- ریسک ابتلای کمتری دارند.

بیماری سلیاک

محققان نتوانستند رابطه ای میان بیماری سلیاک و گروه خونی بیابند.

اغلب مبتلایان به بیماری سلیاک آنتی بادی هایی مخصوص این بیماری در خون خود دارند. این فرضیه ارائه شده است که بیماری سلیاک می تواند از طریق انتقال خون منتقل شود اما در یک تحقیق در سوئد بیش از یک میلیون نفر در یک دوره 44 ساله بررسی شدند و هیچ گواهی برای تایید این مطلب بدست نیامد.

بیماری هاشیموتو

بیماری هاشیموتو رایج ترین علت کم کاری تیروئید است. دلیل آن حمله سیستم ایمنی شما به سلول‌های تیروئید و آسیب به آن ها می باشد. در تحقیقی در سال 2019 شواهدی بدست آمد که نشان می داد ممکن است رابطه ای میان داشتن گروه خونی O و بیماری هاشیموتو وجود داشته باشد. یک گروه 958 نفری با بیماری تیروئید در این تحقیق گنجانده شدن و 550 نفر از آنها بیماری هاشیموتو داشتند.

مشخص شد که نسبت افراد دارای گروه خونی O در میان مبتلایان به هاشیموتو بیشتر از افراد مبتلا به بیماری‌های تیروئید می باشد. همچنین مشخص شد که بیماری های خود ایمنی در افراد دارای گروه خونی AB بسیار کمتر از دیگر گروه‌های خونی می باشد.

طاسی منطقه ای

طاسی منطقه ای یک بیماری خود ایمنی است که به ریزش موی تکه ای منجر میشود. در تحقیقی در سال 2018 مشخص شد که هیچ رابطه ای میان ایجاد طاسی منطقه ای و هیچ نوع گروه خونی ABO وجود ندارد. آنها دریافتند که طاسی منطقه ای رابطه ای کوچک اما به لحاظ آماری معنادار با گروه خونی Rh+ دارد.

خلاصه تحقیق

در زیر نگاهی اجمالی داریم به بیماری های خود ایمنی که در مورد آنها صحبت کردیم و ریسک ایجاد آنها بر اسای نوع گروه خونی

بیشتر بخوانید: دفاع بدن شما در برابر بیماری ها

حرف آخر

محققان هنوز نمی دانند که چرا برخی از افراد دچار بیماری های خودایمنی می‌شوند. تصور میشود که ژن ها و فاکتورهای محیطی، هر دو در توسعه بسیاری از بیماری ها نقش دارند.

تحقیقات نشان می دهند که برخی از انواع بیماری‌های خودایمنی مثل بیماری هاشیموتو و MS در افراد با گروه‌های خونی خاص بیشتر هستند. برای درک کامل از این رابطه نیاز به تحقیقات جامع تری می باشد.