کولونوسکوپی چیست؟
در طول یک کولونوسکوپی، پزشک شما به دنبال ناهنجاری های یا بیماری در روده بزرگ و مخصوصا در کولون می گردد. آنها از کولونوسکوپ که یک لوله نازک و انعطاف پذیر است و یک دوربین و چراغ سر آن دارد استفاده می کنند.
کولون انتها ترین بخش دستگاه هاضمه را تشکیل می دهد. غذا ها وارد کولون شده، مواد مغذی در آن جذب شده و مواد زاید دفع میشوند.
کولون از طریق رکتوم به مقعد متصل میشود. مقعد یک سوراخ باز است که مدفوع از آن خارج میشود. در طول کولونوسکوپی، پزشکتان ممکن است همچنین نمونه ای برداشته یا بافت های غیرطبیعی مثل پولیپ ها را خارج نماید.
چرا کولونوسکوپی اجرا میشود؟
یک کولونوسکوپی می تواند به عنوان یک غربالگری برای سرطان کلورکتال و مشکلات دیگر انجام شود. غربالگری می تواند در موارد زیر به پزشک کمک نماید:
- جستجو برای علائم سرطان ها و مشکلات دیگر
- جستجو برای علت تغییرات غیر قابل توضیح در عادات روده بزرگ
- ارزیابی علائم درد یا خونریزی شکمی
- یافتن دلیلی برای کاهش وزن بدون دلیل، یبوست مزمن یا اسهال
دانشکده جراحی کمبریج برآورد کرده است که تا ۹۰ درصد پلیپ ها یا تورمها از طریق غربالگری کولونوسکوپی قابل تشخیص است.
هر چند وقت باید کولونوسکوپی انجام شود؟
پیشنهاد شده است که کولونوسکوپی هر ده سال یکبار برای افرادی که دارای معیارهای زیر هستند انجام شود:
- ۵۰ تا ۷۰ سال سن دارند
- در ریسک متوسط سرطان کلورکتال هستند
- حداقل امید به زندگی ۱۰ سال دارند
مجله پزشکی انگلیس یک بار کولونوسکوپی را برای افرادی که معیارهای زیر را دارند توصیه می نماید
- در سن ۵۰ تا ۷۹ سالگی هستند
- در ریسک متوسط ابتلا به سرطان کلورکتال هستند
- حداقل سه درصد احتمال ابتلا به سرطان کلورکتال در عرض ۱۵ سال دارند
اگر ریسک سرطان کلورکتال در شما بالا است نیاز به بررسی ها و معاینات مداوم بیشتری دارید. بر اساس انجمن سرطان آمریکا افرادی که هر ۱ تا ۵ سال نیاز به غربالگری دارند عبارتند از:
- افرادی که در طول کلونوسکوپی قبلی پلیپی را خارج کرده اند
- افرادی که سابقه قبلی سرطان کلورکتال دارند
- افرادی که سابقه خانوادگی سرطان کلورکتال دارند
- افراد مبتلا به بیماری التهابی روده
کلونوسکوپی چه ریسک هایی می تواند داشته باشد؟
از آنجایی که کلونوسکوپی یک جراحی رایج است بنابراین عوارض جانبی پایدار چندانی ندارد. در اکثریت موارد مزایای تشخیص مشکل و شروع درمان بر خطرات عوارض حاصل از کلونوسکوپی می چربد.
با این وجود، این عوارض نادر عبارتند از:
- خونریزی در محل نمونه برداری اگر نمونه برداری انجام شده باشد
- واکنش منفی به داروی بی حسی مورد استفاده
- ایجاد پارگی در دیواره رکتال یا کولون
در عملی که کولونوسکوپی مجازی نامیده میشود از سی تی اسکن ها یا ام آر آی ها برای گرفتن عکس از کولون شما استفاده میشود. اگر مستعد عوارض کولونوسکوپی سنتی باشید می توانید با استفاده از این شیوه مانع از ایجاد آنها شوید.
با این وجود این شیوه هم مشکلات خود را دارد. برای مثال، ممکن است نتواند پلیپ های خیلی کوچک را شناسایی کند و به عنوان یک فن آوری جدیدتر ممکن است تحت پوشش بیمه قرار نگیرد.
چگونه باید برای کولونسکوپی آماده شد؟
پزشک شما دستورالعمل هایی برای آماده سازی روده بزرگ ارائه خواهد داد. شما باید یک رژیم مایعات برای ۲۴ تا ۷۲ ساعت قبل از عمل داشته باشید.
یک نمونه از رژیم آماده سازی روده بزرگ عبارت است از:
- آب گوشت
- ژلاتین
- قهوه یا چای ساده
- آب میوه فاقد پالپ
- نوشیدنی های ورزشی
از خوردن آب میوه های قرمز یا بنفش رنگ اجتناب کنید چون می توانند باعث تغییر رنگ کولون شما شوند
داروها
اگر دارویی مصرف می کنید از جمله داروهایی که نیاز به نسخه ندارند یا مکملها حتما قبل از کولونوسکوپی به اطلاع پزشک خود برسانید. اگر این داروها بتوانند بر کولونوسکوپی شما تاثیر بگذارند پزشکتان توصیه خواهد کرد که مصرف آنها را قطع نمایید. این داروها عبارتند از:
- داروهای رقیق کننده خون
- ویتامین های حاوی آهن
- برخی از داروهای دیابت خاص
پزشکتان ممکن است شب قبل از ملاقات داروهای ملین برایتان تجویز کند. احتمالا توصیه خواهد کرد که برای تخلیه کولون روز قبل از عمل از تنقیه استفاده کنید.
بهتر است کسی را همراه خود داشته باشید تا شما را پس از عمل به خانه برساند. مواد بی حسی که قبل از عمل به شما داده میشود رانندگی را برای شما ناامن می کند.
کولونوسکوپی چگونه انجام میشود؟
درست قبل از کولونوسکوپی به شما لباس بیمارستان پوشانده میشود. به اغلب بیماران از طریق وریدی داروهای آرام بخش یا بی حسی داده میشود.
در طول عمل شما به بغل بر روی میز معاینه خوابانده میشوید. پزشک ممکن است برای اینکه به زاویه بهتری از کولون دست یابد از شما بخواهد زانوهایتان را در نزدیکی سینه تان قرار دهید.
در حالی که به بغل دراز کشیده و داروی بی حسی دریافت کرده اید پزشک کولونوسکوپ را به آرامی و به آهستگی از مقعد و سپس رکتوم و بعد کولون وارد می کند. یک دروبین در انتهای کلونوسکوپ تصاویر را به یک مانیتور منتقل می کند که پزشک آن را مشاهده خواهد کرد.
پزشکتان ممکن است در طول این عمل پلیپی را خارج کرده و یا نمونه برداری کند. شما در طول کولونوسکوپی به هوش هستید بنابراین پزشکتان می تواند برایتان توضیح دهد که چه اتفاقی دارد می افتد.
این عمل کلا ۱۵ دقیقه تا یک ساعت به طول می انجامد.
بعد از کولونوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟
بعد از انجام این عمل باید یک ساعت صبر کنید تا اثر داروی بی حسی از بین برود. توصیه میشود تا ۲۴ ساعت بعد رانندگی نکنید تا اثرات آن کاملا از بین برود.
اگر پزشکتان بافت یا پلیپی را در طول نمونه برداری خارج کرده باشد آنها را برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستد. پزشکتان وقتی نتایج آماده شد به شما اعلام خواهد کرد که معمولا چند روزی وقت لازم دارد.
چه زمانی نیاز است که دوباره به پزشک مراجعه کنید؟
احتمالا کمی نفخ و گاز به خاطر هوایی که با ورود لوله به کولون وارد شده است خواهید داشت. به خود زمان دهید تا این گاز از سیستم شما خارج شود. اگر تا چند روز بعد این نفخ ادامه داشت می تواند به این معنا باشد که ممکن است مشکلی وجود داشته باشد و باید به پزشک مراجعه کنید.
همچنین وجود کمی خون بر روی مدفوع بعد از عمل طبیعی است. با این وجود، در مورد زیر با پزشک مشورت کنید:
- همچنان خون یا لخته خون دفع می کردید
- درد شکمی را تجربه می کردید
- تب بالای ۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۷٫۸ درجه سانتیگراد) دارید
مطلب مرتبط: سرطان سينه
