مسائل مربوط به فشار خون بالا
فشار خون بالاي خود را تحت كنترل قرار دهيد
از هر سه بزرگسال در كشورهاي توسعه يافته نظير آمريكا يك نفر مبتلا به فشار خون بالا است اما بسياري متوجه آن نيستند. فشار خون بالا گاهي “قاتل خاموش” ناميده ميشود چون هيچ علائمي ندارد بنابراين مي تواند همانند حمله قلبي يا سكته مغزي تهديد كننده حيات باشد. خبر خوب اين است كه اغلب مي توان از فشار خون بالا پيشگيري يا آن را درمان كرد. با تشخيص زودهنگام و تغييرات ساده اي در سبك زندگي مي توان فشار خون را در كنترل نگه داشته و مانع از آسيب رسيدن به سلامت شد.
فشار خون یک ضرورت است!
جريان خون طبيعي مواد غذايي و اكسيژن را به همه قسمتهاي بدن از جمله اندامهاي مهم مثل قلب، مغز و كليه ها مي رساند. ضربان قلب به حركت خون در شبكه عظيم رگها، چه كوچك و چه بزرگ، كمك مي كند. در عوض، رگهاي خون مداوما تنظيم ميشوند. آنها براي حفظ فشار خون و نگه داشتن جريان در محدوده سلامت مرتبا عريض و نازك ميشوند.
بالا و پايين رفتن فشار خون در طول روز طبيعي است. تغيير ساعات روز، ورزش، غذايي كه مي خوريد، فشارهاي رواني و عوامل ديگر بر فشار خون شما تاثير مي گذارند. بنابراين زماني فشار خون مشكل ساز است كه براي مدتي طولاني بالا باقي بماند.
فشار خون بالا سبب ميشود كه قلبتان با شدت بيشتري كار كرده و توان خود را از دست بدهد. نيروي بالاي جريان خون مي تواند به رگهاي شما آسيب برساند، آنها را ضعيف، سخت يا تنگ كند. در طول زمان، پرفشاري خون مي تواند به اندامهاي بسيار مهم مثل قلب، كليه ها، مغز و چشمها آسيب برساند.
فشارخون بالا خطرناک است
پرفشاري خون يك عامل خطر براي مرگ و ناتواني در سراسر جهان است. فشار خون بالا ريسك حمله قلبي، از كار افتادگي قلب، سكته مغزي يا بيماري كليه را افزايش مي دهد.
فشار خون بالا در هر سني حتي در كودكان ممكن است اتفاق بيفتد. اما ريسك ابتلا به آن با بالا رفتن سن افزايش مي يابد. حدود دو سوم از جمعيت افرادي كه در دهه 60 زندگي خود هستند مبتلا به فشار خون بالا هستند.
عوامل زمینه ساز
وزن بالا و داشتن سابقه خانوادگي نيز ريسك شما براي ابتلا به فشار خون بالا را افزايش مي دهد.
از آنجايي كه فشار خون اغلب علائمي ندارد تنها راه براي شناسايي آن گرفتن فشار است. اين آزمايشي ساده و بدون درد است كه با قرار دادن يك بازو بند بر روي بازو كه باد مي شود و يك گِيج فشار براي اعمال فشار بر رگهاي خوني انجام ميشود. پزشك سپس ممكن است از يك گوشي براي گوش دادن به ضربان قلب با خروج هوا از بازو بند گوش دهد و يا دركل از يك فشار سنج اتومات استفاده نمايد.
نحوه خواندن فشار خون
فشار خون با دو عدد خوانده ميشود. اولين عدد نشان دهنده فشار در رگهاي خوني شما با ضربان قلب است (كه فشار سيستوليك ناميده ميشود). دوم فشار در زماني كه قلب از انقباض خارج شده و با خون پر ميشود است (فشار دياستولي). متخصصان عموما هم عقيده هستند كه ايمن ترين فشار خون يا به عبارتي فشار خون طبيعي 80/120 يا پايين تر است يعني فشار خون سيتوليك 120 يا كمتر و فشار دياستولي 80 يا كمتر است.
پر فشاري خون به فشار بالاتر از 90/140 گفته ميشود. از آنجايي كه فشار خون از هر روز تا روز ديگر تا حد زيادي فرق مي كند بنابراين تشخيص پرفشاري با ميانگين گرفتن از دو بار خواندن اعداد فشارسنج يا بيشتر سنجيده ميشود.
اگر فشار بين فشار بالا و طبيعي باشد گاهي پيش فشار گفته ميشود. افرادي كه اين گونه هستند اگر پيشگيري نكنند بعدها دچار فشار خون خواهند شد.
راه های پیشگیری
همه مي دانيم كه مي توان از طريق رژيم غذايي، كم كردن وزن و فعاليت فيزيكي مانع از بالا رفتن فشار خون شد. همچنين مي توان به خوبي آن را درمان كرد. برخی از پزشکان تخصص آنها پیشگیری از چنین بیماری های است.
از جمله این پزشکان دکتر رضا اسدی هستند که کلینیک ایشان در شهر مشهد در بلوار سجاد، یاسمن 2 پلاک 85 پذیرای بیماران هستند. همچنین شما می توانید به صورت آنلاین از ایشان مشاوره پزشکی دریافت کنید. برای مشاوره طب پیشگیری از دکتر برای پرفشاری خون و سایر بیماری ها اینجا را کلیک کنید.
پس از تشخیص بیماری
اگر پزشك تشخيص داد كه فشار خون شما بالا است، برايتان يك برنامه درماني تجويز خواهد كرد. به شما پيشنهاد خواهد شما كه سبك زندگي خود را به سمت سبك سالم تغيير دهيد. احتمالا به دارو هم نياز خواهيد داشت. هدف درمان اين است كه فشار خون شما را تا حدي پايين بياورد كه مانع از ايجاد مشكلات جدي شود.
هدف از كاهش فشار خون در شما رساندن آن به چه حدي است؟ پاسخ به فاكتورها زيادي بستگي دارد به همين دليل است كه همكاري كردن با پزشك تان براي اهداف فشار خون ضروري است. هدف اغلب راهكارهاي زير براي رساندن فشار سيستوليك به زير 140 است. اين راههكارهاي پزشكي گاها بر اساس گزارشات حاصل از تحقيقات جديد پزشكي تغيير داده ميشوند.
فشار خون مناسب؟
در تحقيق گسترده اي اخيرا مشخص شد كه بهتر است هدف رساندن فشار به جاي 140 به 120 و پايين تر براي برخي افراد باشد. در اين تحقيق بزرگسالان 50 ساله و بالاتر كه در معرض خطر بيماري قلبي عروقي بوده اما ديابت نداشتند بررسي شدند. هدف براي نيمي رساندن فشار به 120زير و براي نيمي ديگر به زير 140 در نظر گرفته شد.
تحقيق خيلي زود بعد از حدودا سه سال متوقف شد چون به صورت واضح مزاياي بيشتري در گروه با فشار پايين تر مشاهده شد. وقتي هدف از آموزش رساندن فشار به زير 120 بود، خطر ابتلا به يك عارضه قلبي و عروقي مثل يك سكته قلبي يا سكته مغزي تا 25 درصد كاهش يافت و ريسك مرگ و مير حاصل از همه عللها تا 27 درصد كاهش داشت. البته در اين گروه كه هدف فشار پايين تر بود بايد يك داروي اضافه تر مصرف ميشد كه احتمال بستري شدن آنها در نتيجه عوارض جانبي دارو از قبيل افت فشار خون، غش كردن و آسيب احتمالي به كبد را بالا مي برد.
فشار خون هدف متفاوت است
نتايجي كه تا به امروز بدست آمده اند نشان مي دهند كه افراد پيري كه فشار خون بالا دارند و ريسك بيماري قلبي و عروقي در آنها بالا است بهتر است كه هدف پايين آوردن فشار به زير 120 قرار داده شود. اما موانعي نيز وجود دارد و هر بيماري با ديگري متفاوت است. تحقيقات شواهدي بدست مي دهند بنابراين پزشكان مي توانند با در دست داشتن اطلاعات با بيماران خود در مورد اهداف درمان فشار خون صحبت نمايند.
تحقيقات به خوبي نشان داده اند كه تغييرات سبك زندگي به سمت سلامتي مي تواند فشار خون شما را بهبود دهد. ايجاد حتي تغييرات بسيار كوچك در طول زمان مي توانند واقعا تاثيرگذار باشد. در مورد رژيم، بهترين توصيه ما استفاده از رژيم غذايي DASH است.
رژیم غذایی یک راه حل
DASH مخفف اصطلاح “شيوه هاي غذايي براي توقف فشار خون بالا” است. اين رژيم، رژيمي نيست كه بشود فقط براي كوتاه مدت آن را دنبال كرد بلكه به گونه اي است كه بايد جزئي از سبك زندگي سالم شما قرار گرفته و براي ادامه زندگي بتوانيد از آن لذت ببريد.
در برنامه غذايي DASH نياز به هيچ گونه غذاي خاصي نيست و اهداف غذايي به صورت روزانه و هفتگي تعيين شده اند. همچنین سبزيجات و ميوه، غلات كامل و لبنيات كم چرب فراوان و چربيهاي اشباء و شكرهاي افزودني كم است.
DASH حتي براي كساني كه فشار خون طبيعي يا پيش فشار دارند نيز مي تواند سودمند باشد. مي تواند مانع از پيشرفت فشار خون و رسيدن آن به سطح بالا شود.
انتخابهاي آگاهانه
براي داشتن فشار خون مناسب
- وزن خود را در محدوده سالم نگه داريد. از پزشك خود بپرسيد كه آيا نياز به كاهش وزن داريد يا خير.
- فعاليت فيزيكي داشته باشيد. در اغلب روزهاي هفته حداقل 30 دقيقه ورزش كنيد.
- رژيم غذايي سالم داشته باشيد. رژيم غذاييرا انتخاب كنيد كه غني از سبزيجات، ميوه ها، غلات كامل و لبنيات كم چرب بوده و در آن چربي هاي اشباء و شكرهاي افزوده كم باشد.
- نمك را كم كنيد. بيشتر مردم بيش از اندازه موردنيازشان سديم (كه در نمك يافت ميشود) مصرف مي كنند. نمك بيشتر در غذاهاي كنسروي (مثل سوپ ها و غذاهاي آماده) يافت ميشود.
- اگر الكل مي نوشيد سعي كنيد در حد متعادل باشد. مردها نبايد بيش از دو بار در روز و زنان بيش از يك بار در روز نبايد الكل بنوشند.
- سيگار نكشيد. سيگار كشيدن ريسك بيماري قلبي، سكته مغزي و ديگر مشكلات سلامتي را افزايش مي دهد.
- شب به اندازه كافي بخوابيد. اگر ديگران مي گويند كه در خواب خر و پف مي كنيد يا صدايي مثل توقف تنفس ايجاد مي كنيد به پزشك خود بگوييد چون مي تواند نشانه اي از آپنه خواب باشد.
آپنه خواب را درمان كنيد تا خواب خوبي در شب داشته باشيد چون مي تواند به كاهش فشار خون شما كمك نمايد. - داروها را همان طور كه تجويز شده اند مصرف كنيد. اگر براي كمك به كم كردن فشار خون نياز به دارو داريد باز هم بايد تغييرات سبك زندگي را كه در بالا گفته شد را اعمال كنيد.
