قدرت اسید معده-اسید معده تا چه حد قوی است؟

اسید معده یا شیره معده یک مایع آبکی بی رنگ است که توسط جداره معده تولید میشود. قدرت اسید معده به این سبب زیاد است که بسیاری اسیدی است و به تجزیه غذا به منظور هضم راحت تر کمک می کند. به بدن شما کمک می کند مواد مغذی را در حالی که از دستگاه گوارش عبور می کند راحت تر جذب نماید. به منظور تجزیه هر چیزی از پوست گرفته تا گیاهان فیبر دار سخت اسید معده باید بسیار اسیدی باشد.

بدن شما برای کنترل سطوح طبیعی از اسید معده طراحی شده است بنابراین این اسید برای شما بیماری یا عوارضی در سلامت ایجاد نمی کند.

با این وجود گاهی این سیستم ها دچار نقص میشوند. اگر اسیدیته معده کمتر یا بیشتر از حد طبیعی باشد می تواند مشکل ساز شود.

مطلب زیر را بخوانید تا متوجه شوید اسید معده تان چه حد قوی است و زمانی که بدن شما اسید معده ای می سازد که زیادی قوی یا ضعیف است چه اتفاقی می افتد.

اسید معده تا چه حد قوی است؟

اسید معده مسئولیت های بسیاری از طرف بدن دارد. غذاهایی را که می خورید برای هضم بهتر به ذرات کوچکتر می شکند. و همچنین به عنوان خط اول دفاع در مقابل پاتوژن ها و میکروبهایی که می توانند شما را بیمار کنند عمل می نماید.

این اقدامات نیاز به مایعی دارند که کاملا اسیدی باشد. اما تا چه حد اسیدی؟

برای درک اینکه قدرت اسید معده تا چه حد است باید بدانید که چگونه  می توان سطح اسیدیته معده را اندازه گیری کرد.

اسیدیته با مقیاس pH سنجیده میشود. این مقیاس از ۰ تا ۱۴ است. هر چه سطح pH کمتر باشد سطح اسیدیته مایع قوی تر است.

برای مثال، pH اسید باطری برابر است با ۰٫ که بسیار اسید قوی است. کمترین درجه اسیدی مایعات ۱۴ است. به مایعاتی که pH=14 دارند مایعات قلیایی گفته میشود. در وسط یعنی pH=7 مایعات خنثی قرار دارند مثل آب خالص.

pH اسید معده بین ۱ و ۲ است. یعنی کاملا اسیدی است.

به یاد داشته باشید که اسید باطری می تواند مواردی مثل فلز و استخوان را در خود حل کند. اسید معده با pH که تنها یک تا دو درجه بالاتر است نیز می تواند به حتی قوی ترین مواد مثل استخوانها و دندانها آسیبهایی برساند.

اسید معده از چه چیزی ساخته شده است؟

سطح پایین pH اسید معده تا حد زیادی به یکی از مواد تشکیل دهنده آن یعنی هیدروکلریک اسید (HCI) مربوط میشود. با این وجود، تنها تعداد محدودی از HCI در اسید معده وجود دارد. اجزای دیگر آن عبارتند از کلرید پتاسیم (KCI) و کلرید سدیم (NaCl).

جداره سلولهای جداره معده این ترکیب سه گانه اسیدی را ترشح می کند. این سلولها چندین آنزیم و مخاط را ترشح می کنند.

این مخاط برای این فرآِند بسیار حیاتی و مورد اهمیت است. از جداره معده شما محافظت می کند و بنابراین اسید و دیگر شیره های معده نمی توانند به اندام های حساس آسیب برسانند.

اگر مقدار هیدروکلریک اسید در اسید معده کم باشد چه اتفاقی می افتد؟

نوسان سطح اسیدیته معده از هر چند وقت یک بار طبیعی است. شرایط خاصی مثل استرس و استفاده از داروهای خاص می تواند یا این  مایع مهم تداخل ایجاد نماید. می تواند مانع از ایجاد HCI به میززان کافی در بدن شما گردد.

علائم پایین بودن سطح HCL

زمانی که این اتفاق بیفتد شروع می کنید به تجربه کردن علائمی نظیر:

• آروغ زدن
• نفخ
• به هم خوردن وضع معده
• سوزش معده
• اسهال
• رودل و سوء هاضمه
• حالت تهوع با استفراغ
• تولید گاز در معده
• ریزش مو

اما اگر اسید معده به صورت مزمن کم باشد به این مشکل هیپوکلریدریا گفته میشود. عوارض پایین بودن مزمن سطح اسید می تواند بسیار قابل توجه باشد. در مراحل اولیه این بیماری می تواند به مشکلاتی در هضم غذا و جذب مواد مغذی مورد نیاز بدن برای داشتن عملکرد درست شود.

اگر درمان نشود می تواند به دستگاه گوارش آسیب برساند و ریسک عفونتها و مسائل بهداشتی مزمن را افزایش دهد.

درمان پایین بودن سطح HCl

درمان دقیق پایین بودن قدرت اسید معده به دلیل احتمالی آن بستگی دارد. پزشکتان ممکن است مکمل HCl تجویز کند. این مکمل می تواند سطح pH اسید معده شما را افزایش دهد. ممکن است داروهایی برای آنزیم پپسین شما تجویز شود. این آنزیم به افزایش اسیدیته معده کمک می کند.

درمانهای دیگر عبارتند از:

• آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونتهایی که ممکن است عامل ایجاد آن بوده باشند
• بهبود رژیم غذایی و افزایش مکملها
• مدیریت دارویی
• تکنیک های کاهش استرس

اگر مقدار هیدروکلریک اسید در اسید معده زیاد باشد چه اتفاقی می افتد؟

اگر سطح اسید در شیره معده خیلی بالا باشد، مخاط در معده شما بخاطر قدرت اسید معده قابلیت حفاظت خود را از دست می دهد.

بالا بودن سطح اسید معده می تواند به عوارضی از جمله موارد زیر منجر شود:

• زخم معده
• رفلکس اسید
• بیماری رفلکس معده ای مروی (GERD)

علائم قطعی تر بالا بودن اسید معده عبارتند از:

• حالت تهوع یا استفراغ
• نفخ
• ناراحتی شکمی که زمانی که معده حالی باشد بدتر میشود
• اسهال
• سوزش معده
• کاهش اشتها
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• درمان بالا بودن سطح HCL

اسید زیاد معده اغلب با دارو قابل درمان است. مهار کننده های پروتون پمپ (PPIs) در جهت کاهش اسید معده عمل می کنند. پزشکتان ممکن است خود PPIs تجویز نماید. گاهی PPIs به همراه داروهای دیگر تجویز میشود.

درمان های دیگر به دلایل احتمالی این بالا بودن سطح اسیدیته مربوط میشود. این درمان ها عبارتند از:

• آنتی بیوتیک ها
• تغییرات در رژیم غذایی
• جراحی برای برداشتن تومورها، بخشی از معده (گاسترکتومی) یا عصب واگ (واگبری)

چه عواملی باعث بالا رفتن یا پایین آمدن سطح هیروکلریک اسید میشود؟

برخی بیماری ها یا داروهای خص و سبک زندگی می تواند باعث نوسانات اسید معده شود. اگرچه برخی از این نوسانات طبیعی هستند اما برخی دیگر خیر.

به علاوه، پایین یا بالا بودن مزمن سطح اسیدیته می تواند برای سلامت شما تولید مشکل نماید. اگر به دنبال درمان باشید می­توانید عوارض بلند مدت آن را به حداقل برسانید.

علل پایین بودن سطح HCl

مشکلات خاصی در سلامت می توانند ریسک پایین بودن سطح اسیدیته معده را افزایش دهند. این فاکتورهای خطر عبارتند از:

• تولد زوتر از موعد
• سن بالای ۶۵ سال
• داشتن جراحی معده
• تجربه سطوح بالای استرس
• فقز مواد غذایی مخصوصا روی
• ابتلا به عفونت H.pylori
• بیماری مزمن

علل بالا بودن سطح HCl

بر عکس عوامل خاصی هم احتمال بالا رفتن سطح اسید معده را افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:

تولید بیش از اندازه هورمون های خاصی که مشخص شده است تولید اسید معده را تحریک می نمایند.

جهش تولید اسید معده بعد از توقف دارو برای کم کردن اسید معده

یک عفونت H. pylori

انسداد خروجی معده

تومورها (که البته این مورد نادر است)

اگر فکر می کنید که علائم بالا یا پایین بودن اسید معده را تجربه می کنید قرار ملاقاتی با پزشک خود ترتیب دهید.

نکات کلیدی:

اسید معده یک مایع بسیار اسیدی است و بدن شما به صورت طبیعی برای کم به هضم و جذب مواد مغذی در غذا تولید می کند. بدن شما همچنین آنزیم ها مخاط هایی برای کمک به محافظت بدن شما از قدرت اسید تولید می کند.

سطوح بالای اسید می تواند به سوزش معده، رفلکس معده و عاقبت زخم معده منجر شود. پایین بودن سطح اسید معده می تواند به توانایی شما در هضم درست غذا آسیب برساند.

اگر شاهد علائم پایین یا بالا بودن اسید معده شدید حتما به پزشک مراجعه کنید. هر دو آنها اگر مزمن شده و درست درمان نشوند می توانند مشکل ساز شوند.

پزشکتان می تواند علائم شما را بررسی کرده و بهترین درمان را برای شما انتخاب کند. در برخی موارد، ممکن است به دنبال پیدا کردن عامل کلیدی آن برآید مثل عفونت که می تواند به افزایش سطح اسید کمک نماید.

بیشتر بخوانید: مزایا و خطرات نوشیدن آب سرد