چگونه شانس بارداری دوقلو را افزایش دهیم

رویای داشتن دو نوزاد با مزه است اما آیا چقدر احتمال آن در واقعیت وجود دارد؟ درواقع ایده داشتن دوقلو خیلی هم دور از ذهن نیست. (فقط به خاطر داشته باشید عوض کردن پوشک هم دوبرابر میشود.) در این مقاله علل مختلفی که بر شانس بارداری دوقلو تاثیر میگذارند را بررسی میکنیم.

به دنیا آمدن دوقلوها از سال ۱۹۸۰ افزایش یافته است. در حال حاضر از هر هزار تولد در کشورهای توسعه یافته نظیر آمریکا یکی چند قلو است.

اما قبل از اینکه به فکر ست کردن لباسها و انتخاب اسمهای مشابه هم باشید باید بدانید چگونه دوقلوزایی اتفاق می افتد و چه فاکتروهایی در آن نقش دارد. شرایط خاصی- چه به صورت طبیعی یا حاصل از درمانهای ناباروری- می توانند احتمال دوقلو زایی را افزایش دهند.

چگونه می توان به صورت طبیعی دوقلو باردار شد؟

برآورد شده است که به صورت طبیعی از هر ۲۵۰ بارداری یکی دوقلو میشود و دو راه برای دوقلو باردار شدن وجود دارد.

دوقلوهای همسان

در اولین سناریو یک تخمک با یک اسپرم بارور میشود. اما جایی در طول راه، تخمک بارور شده به دو قسمت تقسیم میشود که به دوقلوهای همسان منجر می گردد.

شانس بارداری دوقلو های همسان تقریبا کم است- در حدود ۳ تا ۴ تا از هر هزار تولد و اگرچه مشخص به نظر می رسد اما باید گفت که دوقلوهای همسان از یک جنسیت بوده یعنی هر دو یا دختر هستند یا پسر. آنها نه تنها کاملا شبیه به هم هستند بلکه DNA کاملا مشابهی نیز دارند.

دوقلوهای غیر همسان

دوقلوهای غیرهمسان، از طرف دیگر، زمانی حاصل میشود که دو تخمک جداگانه با دو سلول اسپرم بارور میشود. هر دو تخمک بارور شده در رحم کاشته میشوند و نه ماه بعد دو کودک متولد میشوند.

دوقلوهای غیر همسان می توانند هر دو پسر باشند، هر دو دختر باشند یا یک پسر و یک دختر. ممکن است خیلی شبیه به هم باشند یا اصلا شبیه به هم نباشند. دلیلش این است که بر خلاف دوقلوهای همسان DNA یکسانی ندارد. در واقع به غیر از سن نسبت به دیگر خواهر و برادرهایشان هیچ گونه شباهت اضافه ای ندارند.

همچنین بخوانید: انواع دوقلو ها

فاکتورهایی که شانس بارداری دوقلو به صورت طبیعی را در شما افزایش می دهد:

ژنتیک

شاید شنیده باشید که دوقلو زایی در خانواده ارثی است. دقیقا درست است. شانس داشتن دوقلوی غیر همسان در شما اگر خود دوقلوی غیر همسان بوده اید و یا اینکه دوقلو زایی در خانواده مادری شما رایج است بیشتر میشود.

یک دلیل آن می تواند سوپراوولاسیون (ابر تخمک ذاری) باشد که در آن بدن در طول تخمک گذاری دوی ا چند تخمک آزاد می کند که اساس داشتن دوقلوهای غیر همسان است. و سوپراوولاسیون می تواند از طریق DNA به شما منتقل شود.با این وجود هر از چند گاهی ممکن است اگر هم وجود چند تخمکی یا دوقلوزایی در خانواده نبوده باشد باز هم این اتفاق بیافتد.

سن

آیا بالای ۳۵ سال سن دارید؟ اگر به دنبال دشاتن دوقلو هستید اگر در دهه ۳۰ یا ۴۰ عمر خود هستید شانس بیشتری برای برد دارید.

زنانی که در سن بالا باردار میشوند (ببخشید که از این عبارت استفاده می کنیم اما عبارتی است که در پزشکی برای بارداری بالای ۳۵ سال استفاده میشود شانس بالاتری برای دوقلو باردار شدن دارند.

تغییرات هورمونی که با نزدیک شدن به سن یائسگی ایجاد می شوند می توانند بدن را به ایجاد بیش از یک تخمک در هر بار تخمک گذاری تحریک کننند. اگر دو یا چند تخمک رها شده و همه بارور شوند حتما نیاز به دو تخت بچه خواهید داشت.

قد

چندقلو زایی در زنان قدبلندتر بیشتر دیده میشود. این شاید کمی به نظر عجیب برسد اما محققان فاکتور رشد مشابه انسولین خاصی را در این امر محتمل می دانند. در تحقیقی در سال ۲۰۰۶ مشخص شد که نرخ و شانس بارداری دوقلو در زنانی که یک اینچ بالاتر از میانگین قد طبیعی (که پنج فوت و ۴/۳ ۳ اینچ در زمان انتشار این تحقیق بوده) هستند بیشتر است.

وزن

زنانی که اضافه وزن دارند شانس بالاتری برای بارداری دوقلو دارند. ایده پشت این نظریه هم به فاکتور رشد مشابه انسولین و تاثیر آن بر لقاح مربوط میشود.

یک کلام هشدار دهنده در اینجا: برای افزایش شانس دوقلو زایی عمدا وزن خود را زیاد نکنید. داشتن شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰ نیز در طبقه بارداری های پرخطر قرار دارد بنابراین قبل از باردار شدن در مورد وزن سالم برای بارداری با پزشک خود مشورت کنید.

نژاد

زنان آفریقایی آمریکایی کمی شانس بالاتری نسبت به زنان قفقازی دارند. اما احتمال داشتن دوقلو در زنان آسیایی و اسپانیایی از همه نژادها کمتر است.

به عبارتی زنان قفقازی بالای ۳۵ سال بالاترین نرخ دوقلوزایی را در جهان دارند یعنی سه برابر یا حتی بیشتر.

رژیم غذایی

در تحقیقی پیشتر گفته شده است که آنچه که می خورید می تواند بر احتمال دوقلوزایی شما تاثیر بگذارد در واقع تا پنج برابر می تواند احتمال آن را افزایش دهد.

زنانی که فرآورده های حیوانی مصرف می کنند مخصوصا فرآورده های لبنی می توانند حاوی فاکتور رشد انسولین بیشتری باشند. این هورمون در شیر گاوها موجو داست و زمانی که مصرف میشود می تواند بر تولید مثل انسان تاثیر بگذارد.

تحقیق دیگری نشان می دهد که خوردن زیاد سیب زمینی شیرین نیز می تواند شانس داشتن دوقلو را افزایش دهد. این ماده غذایی سبب می شود هورمون هایی ترشح شود که به بدن کمک می کند در هر بار بیش از یک تخمک آزاد شود.

بسیاری از فاکتورهایی که شانس دوقلو زایی را افزایش می دهند در اختیار شما نیستند. و اگرچه می توانید خوردن بیشتر لبنیات و سیب زمینی شیرین را انتخاب کنید اما نمی توانید قد، نژاد یا یا سابقه خانوادگی چند قلو زایی را تغییر دهید. افزایش وزن عمدی قبل از بارداری نیز الزاما ایده خوبی نمی تواند باشد.

بارداری های قبلی

آیا در حال حاضر نیز یک دختر یا پسر بزرگتر دارید؟ همین امر خود می تواند دلیلی برای دوقلو بودن بارداری بعدی باشد. درست است. چیزی که “هم ترازی بالاتر” نامیده میشود- که اساسا به این معنا است که داشتن بارداری های قبلی می تواند شانس شما را افزایش دهد. دلیل آن دقیقا مشخص نیست اما صرفا می تواند به این خاطر باشد که هر بار بارداری به معنای افزایش سن و افزایش سن به معنای افزایش شانس بارداری است.

و بر اساس انجمن دوقلو زایی و چند قلوزایی انگلستان اگر در حال حاضر دوقلوی غیر همسان دارید پنج برابر بیشتر از بقیه احتمال بارداری دوقلو در بارداری بعدی دارید (اگرچه این آمار در هیچ جایی به صورت دقیق ثابت نشده است). اگر این مطلب درست باشد به شما یک دور بازی اضافه داده شده است.

داشتن دوقلو با استفاده از شیوه های درمان ناباروی

اگر با فن آوری باروری مصنوعی (ART) و دیگر درمانهای ناباروری آشنایی مثل لقاح داخل رحمی (IUI) آشنایی داشته باشید می دانید که احتمال دوقلو باردار شدن در این شیوه ها بیشتر است.

IUI

در حالی که شیوه IUI به خودی خود شانس داشتن دوقلو را در شما افزایش نمی دهد اما داروهای خاصی که برای این شیوه مصرف میشود می توانند این شانس را افزایش دهند. کلومیفن سیترات (کلومید) و لتروزول (فمارا) داروهایی محرک تخمک گذاری هستند.

هر دو دارو در چرخه های IUI تجویز میشوند و به بدن کمک می کنند چندین تخمک تولید کنند که ممکن است همزمان رها شوند. اگر دو یا چند تخمک لقاح یافته و در رحم جایگیر شوند بارداری دوقلو اتفاق می افتد.

در تحقیقی نرخ دوقلو زایی بر اثر کلومید ۷٫۴ درصد گزارش شده است. این نرخ برای فمارا (Femara) کمتر و برابر با ۳٫۴ درصد بوده است. این ارقام شاید به نظر بالا نرسند اما هنوز هم بسیار بالاتر از شانس داشتن دوقلو به صورت طبیعی هستند.

و یک چیز دیگر. گونادوتروپین همانند هورمون تحریک کننده فولکول (FSH) رشد فولکول تخمکها را تحریک می کند. این داروهای تزریقی نیز در IUI و دیگر درمانهای ناباروی مورد استفاده قرار می گیرند و نرخ دوقلو زایی با استفاده از این داروها به صورت قابل توجهی تا ۳۰ درصد افزایش می یابد.

IVF

استفاده از دارو همچنین بخشی از شیوه IVF است. اما یکی از فاکتورهای اصلی که شانس بارداری دوقلو را در این فن آوری های باروری مصنوعی افزایش می دهد تعداد جنین هایی است که تصمیم به انتقال آنها را می گیرید. برخی از زوجها انتقال تنها یک جنین را انتخاب می کنند. در حالی که ممکن است یک جنین هم خود به دوقسمت شده و دوقلوی همسان تشکیل شوند اما احتمال آن بسیار کم است.

سناریویی که بیشتر محتمل است در رابطه با دوقلو های غیر همسان است. اگر دو جنین یا بیشتر انتقال دهید و همه آنها با موفقیت در رحم کاشته شده و رشد یابند دو یا چند قلو خواهند شد.

نرخ بارداری دوقلو با IVF با جنین تاره ۱۲٫۱ درصد برای زنان زیر ۳۵ سال و ۹٫۱ درصد برای زنان ۳۵ تا ۳۷ سال است. این احتمال با افزایش سن کاهش  می یابد (بر خلاف بارداری دوقولی طبیعی) به طوری که این احتمال در زنان ۳۸ تا ۴۰ ساله تنها ۵٫۳ درصد است و برای افراد ۴۳ ساله و بالاتر این میزان تنها ۰٫۵ درصد است.

و این نکته را به خاطر داشته باشید که: برخ یاز زوجها ممکن است انتقال دو جنین را در طی IVF انتخاب کنند. ممکن است یکی از جنین ها به دو قسمت شده و هر سه جنین در رحم کاشته شوند. نتیجه سه قلو خواهد شد- دو تا دوقلو همسان و یک دوقلوی ناهمسان.

چگونه شانس خود را افزایش دهید؟

آنچه که باید از قبل بدانید: قبل از شروع و فکر کردن به دو کودک بانمک به خاطر داشته باشید که بارداری دوقلو و نگهداری از دو کودک به صورت همزمان همیشه هم جذاب و جالب نیست. بارداری دوقلو یا چند قلو عوارض خاصی دارد و شما را به صورت اتوماتیک در گروه طبقه پرخطر در نزد پزشک یا ماما قرار می دهد.

برای مثال احتمال زودتر به دنیا آمدن دوقلو ها ۱۲ برابر بیشتر از بارداری طبیعی است همچنین احتمال کم وزنی در آنها ۱۶ برابر بیشتر از بقیه نوزادان است. نه تنها این ها بلکه زنانی که چند قلو باردار هستند ریسک ایجاد دیابت بارداری یا پری اکلامپسی نیز در آنها بالاتر است.

اگر هنوز هم بر ایده دوقلو دار شدن اصرار دارید فن آوری های باروری مصنوعی به شما امکان کنترل بیشتری می دهند. اما متخصصان پیشنهاد می کنند که زنان جوانتر در هر چرخه IVF برای نتیجه بهتر تنها یک جنین منتقل کنند.

ما نمی خواهیم در اینجا همواره موج منفی بدهیم. اگر زیر نظر درمان ناباروری هستید برای بارداری دوقلو با پزشک خود مشورت کنید. آنها می توانند در مورد هر گونه ریسک منحصر و خاص شما کمک کنند و انتقال چند جنین از طریق IVF می تواند یک گزینه باشد.

بیشتر بخوانید:حصول اطمينان از دريافت مواد مغذی در بارداری دوقلو