مديريت بیماری آسم

بياموزيد راحت تر نفس بكشيد

اغلب افراد در بالا رفتن از پله ها يا يك پياده روی تند مشكلي ندارند اما همين فعاليت های ساده هم برای كسانی كه آسم دارند ممكن است مشكل باشد. اگرچه بیماری آسم درماني ندارد، اما اگر بدانيد چگونه مي توان شرايط را تحت كنترل قرار داد. مي توانيد راحت تر نفس بكشيد.

آسم يك بيماری متداول و ماندگار است كه ريه ها را تحت تاثير قرار مي دهد. ممكن است در كودكی يا بزرگسالی شروع شود. در كشورهاي توسعه يافته نظير آمريكا بيش از ۲۵ ميليون نفر مبتلا به آسم هستند كه ۷ ميليون آنها كودك هستند. آسم اگر درست درمان نشود مي تواند جدي شده و حتي مرگ آور باشد. اما اغلب افراد مبتلا به آسم مي آموزند كه چگونه اين بيماري را كنترل كنند تا علائم كمتري داشته يا اصلا علائمي نداشته باشند.

علایم آسم

علائم اصلی آسم عبارتند از خس خس كردن در زمان تنفس، تنگي نفس، سرفه هايي كه در شب و اول صبح بدتر ميشود و سخت شدن سينه. اين علائم واكنشهايي هستند كه در نتيجه باريك شدن مسيرهاي هوا، لوله هايي كه هوا را به داخل و خارج از ريه ها مي برند ايجاد ميشود. وقتي علائم به اوج خود مي رسند، حمله آسم ناميده ميشود.

مسيرهای هوا در افراد مبتلا به بیماری آسم مستعد التهاب است كه سبب تورم  و تنگ شدن آنها ميشود. آنها به مواد خاصي كه استنشاق ميشوند حساس تر ميشوند كه “محرك ها” ناميده ميشوند. محركهاي آسم مي توانند التهاب را بدتر كرده و سبب سفت شدن ماهيچه هاي دور مسيرهاي هوا شوند و مسيرهاي هوا تنگ تر شده و تنفس سخت تر شود. سلولهاي مسيرهاي هوا همچنين ممكن است مخاطهاي اضافه (مايعي لزج و غليظ) ايجاد و مسيرهاي هم را باز هم تنگ تر كنند.

محرك های متداول آسم

محركهای متداول آسم عبارتند از دور سيگار، آلودگی هوا، كپك ها، كنه های خانگی و شوره موی حيوانات. ديگر محركهای آسم عبارتند از: تغييرات آب و هوا، ورزش، استرس و عفونتهاي تنفسي مثل سرما خوردگي هاي متداول. پيشگيري از چنين عفونتهايي اهميت دارد. افراد مبتلا به آسم همچنين بايد واكسن آنفولانزا استفاده كنند چون بيشتر در خطر عوارض مربوط به آن هستند.

آسم يكي از رايج ترين علل بيماري مزمن (بلند مدت) در كودكان بوده و برخي علائم آن در كودكان بيشتر از بزرگسالان ديده ميشود. مسيرهاي هوا دركودكان باريك تر است بنابراين اگر مبتلا به آسم باشند، بيشتر مخصوصا در شب با تنفس خس خس مي كنند. برخي كودكان در سن قبل از دبستان وقتي سرما مي خورند اغلب با خس و خس نفس مي كشند اما در آنها آسم مزمن ايجاد نميشود. اما برخي از كودكان در سن ۳ سالگي شروع به خس و خس كرده و اين مشكل ادامه پيدا مي كند. اين بچه ها همچنين بيشتر مستعد آلرژي ها هستند.

تشخیص آسم

پزشك با يك معاينه فيزيكي و پرسشهايي درمورد سابقه خانوادگي شما و زمان و چگونگي بروز علائم مي تواند به وجود آسم پي ببرد. همچنين ممكن است پزشكتان بخواهد كه در لوله يك دم سنج بدميد. اين وسيله ابزاري است براي ارزيابي ميزان و سرعت هوايي كه مي توانيد به بيرون بدميد.

انجام تست دم سنج گاهاي براي بچه هاي كوچكتر مي تواند مشكل باشد. براي اين دسته از كودكان پزشك با معاينات فيزيكي و آزمايشات ديگري براي شناسايي محركهاي احتمالي آسم بيماري را شناسايي مي­كند.

چه جوان باشيد چه مسن، بايد بدانيد كه چگونه آسم خود را كنترل كنيد. با همكاري پزشك خود يك برنامه اجرايی برای آسم تنظيم كنيد. در برنامه اجرايی شما بايد برنامه درمان روزانه نيز گنجانده شده باشد تا به كنترل آسم شما كمك شود. اين برنامه مي تواند شامل پيشنهاداتي براي مصرف داروها و براي اجتناب از قرار گرفتن در معرض محرك هايتان باشد. در اين برنامه اجرايی بايد همچنين دستورالعملهای خاصی در زمان شروع علائم آسم و اقداماتي كه بايد در زمان بدتر شدن علائم انجام شود گنجانده شود مثلا چه زماني بايد به دنبال كمك  پزشكي بود يا بايد به بيمارستان رفت يا درخواست آمبولانس كرد.

افراد مبتلا به آسم بايد يك برنامه اجرايي داشته باشند تا بدانند كه چه زماني به دردسر افتاده اند و در چنين مواقعي چه افدامي بايد انجام دهند.

در برخي بيماران يك ابزار دستی كه پیک فلومتر ناميده ميشود مي تواند به كنترل بیماری آسم به شما كمك كند. شما در اين وسيله مي دميد و  قدرت دميدنتان را ارزيابي مي كنيد. اگر اين وسيله نشان داد كه جريان هوا كمتر از حد طبيعي است مي توانيد از برنامه اجرايي خود براي تطبيق درمان استفاده كنيد.

داروهای آسم

دو نوع داروی اصلي براي كنترل بیماری آسم وجود دارد: داروهای رهايی سريع و كنترل كننده های بلند مدت. داروهای رهايی سريع مثل اسپری های برونكوليداتور (گشاد كننده نايژه) كه تاثير كوتاه مدت دارند و از آنها برای شل كردن عضلات مسير هوا و تسهيل تنفس در عرض چند دقيقه استفاده ميشود. اگر ورزش محرك آسم باشد، پزشكان ممكن است استفاده از اين دارو ۵ تا ۱۵ دقيقه قبل از ورزش يا فعاليت شديد را توصيه كنند.

داروهای كنترل كننده بلند مدت مثل كورتيكواستروئيدهای استنشاقی هر روزه برای كمك به علائم و پيشگيری از حملات آسم استفاده ميشود. كورتيكواستروئيدهای استنشاقی به عنوان داروی ترجيحی برای كنترل بلندمدت آسم برای اغلب كودكان و بزرگسالان تجويز ميشود. اگر اين داروها هر روز مصرف شوند التهاب را كاهش داده و می توان اين بيماری را كنترل كرد.

اگر كودكان كم سن در مصرف اين داروها مشكل داشته باشند ماسك ها و ابزارهای ديگری وجود دارد كه مي تواند در اين رابطه كمك كننده باشد. در برخی از كودكان از نبولايزر استفاده ميشود. نبولايزر يك ماشين قابل حمل است كه دارو را به صورت گرد آزاد مي كند.

درصد كمی از مبتلايان به بیماران آسم با اينكه داروی خود را مرتبا ًمصرف مي كنند اما در كنترل علائم آسم مشكل دارند. مسيرهای هوا در آنها بسيار ملتهب بوده و به محركها بسيار حساس هستند. آنها بيشتر خس خس كرده، در طول شب بيشتر بيدار شده و بيشتر در معرض ناتوانی در تنفس و فوريتهای پزشكی قرار دارند. اگر آسم شما شديد بود حتما به يك متخصص مراجعه كرده و در مورد مناسب ترين درمان خاص خودتان با پزشك مشورت كنيد.

علل بیماری آسم

علل اصلی آسم هنوز مشخص نيست. محققان بر اين باور هستند كه علت آسم تركيبی از عوامل ژنتيكی و محيطی است. اگر شما به چيزی حساسيت داشته باشيد يا يكي از والدين شما آسم داشته باشد، ريسك ابتلای شما به اين بيماری افزايش مي يابد. چاقی و قرار گرفتن در معرض دود سيگار نيز مي تواند ريسك ابتلا به آسم را افزايش دهد. محققان همچنان در حال تحقيق برای يافتن علل اين بيماری هستند.

تحقیقات جدید همچنين سعی مي كنند شيوه های جديدی برای كمك به پيشگيری و درمان آسم پيدا كنند. محققان با قرار دادن موشها در معرض كنه ها متوجه شدند كه پروتئينی در ريه آنها وجود دارد كه مانع از ايجاد آسم ميشود. با تحقيقات بيشتر ممكن است عاقبت شيوه ای جديد براي پيشگيری وكنترل علائم آسم پيدا شود.

پيشنهادهای عاقلانه

كنترل آسم

• اگر آسم داريد مرتبا تحت كنترل باشيد.
• با كمك پزشك خود يك برنامه اجرايی برای آسم نوشته و از آن پيروی كنيد.
• داروهای آسم را دقيقا همان طور كه تجيز شده اند به صورت مرتب استفاده كنيد.
• محركهايی كه حال شما را بدتر مي كنند شناسايي كنيد-مثل كنه ها، غبار، آلودگي هوا يا دود تنباكويی كه شخص ديگری در اطراف شما استفاده مي كند- و سعی كنيد كه از آنها اجتناب كنيد.
• در برخی افراد ورزش مي تواند سبب حمله های آسم شود اما فعاليت فيزيكی برای سلامت شما بسيار اهميت دارد. در مورد داروها و گزينه های ديگری كه مي توانند به فعال باقی ماندن شما كمك نمايند با پزشك خود مشورت نمائيد.

بیشتر بخوانید: ۷ نکته برای کمک به فرد سیگاری