انتخاب ماهی مناسب برای سلامت قلب

از ماهی سرخو گرفته تا حلوا، تیلاپیا تا كاشی ماهی، انواع مختلفی در قفسه های فروشگاهها وجود دارد كه می توانید از میان آنها انتخاب كنید. بر اساس انجمن قلب آمریكا، خوردن حداقل دو وعده به میزان ۱۰۰ گرم ماهی در هفته، مثل ماهی سالمون، خال خالی، شاه ماهی، قزل آلا، ساردین و تن باله دراز، می تواند به جلوگیری از ابتلا به بیماری و حمله قلبی و در نهایت سلامت قلب كمك نماید. اما باید به یك نكته توجه شود: تحقیقات نشان می دهد كه ماهی هایی نظیر اینها كه به اصطلاح “ماهی های مفید برای قلب” خوانده می شوند ممكن است باز هم خیلی برای شما سالم نباشند.

در و اقع بر اساس انجمن قلب آمریكا و دیگر سازمانهای بهداشتی، این ماهی ها می توانند حاوی مقادیر بالایی سولفور جیوه، پلی كلروبی فنیل ها یا (PCB)، دیاكسینها و مواد شیمیایی مضر دیگر كه در طبیعت وجود دارند، باشند. این مواد می توانند خواص مفید ماهی برای سلامت قلب را خنثی كرده و ریسك ابتلا به سرطان را افزایش دهند.

برای سلامت قلب و كلا سلامت عمومی بدن، باید توصیه شود كه نه تنها ماهی مصرف گردد، بلكه ماهی درستی انتخاب شود.

برای اطمینان از اینكه ماهی را انتخاب می كنید كه برای سلامت قلبتان مفید است باید به میزان سولفور جیوه و پلی كلروبی فنیل ها در ماهی ها توجه داشته باشید.

چگونه PCB ها و جیوه می توانند بر سلامت شما تاثیر بگذارند؟

سولفور جیوه یك فلز سنگین است كه به صورت طبیعی در طبیعت وجود دارد. همچنین می تواند از آلاینده های هوا به صورت گاز آزاد شود. جیوه می تواند از هوا وارد اقیانوسها شده و تركیبات خطرناكی را شكل دهد. زمانی كه ماهی در آب آلوده به سولفور جیوه شنا می كند، این ماده به پروتئین های بدنش (یعنی قسمتی كه شما می خورید) می چسبد.

تنها منبعی كه در آن مقادیر زیادی سولفور جیوه وجود دارد همین غذاهای دریای است. بر اساس گفته های اخیر سازمان غذا و دارو، خوردن ماهی و صدف برای زنان باردار و كودكان توصیه نمی شود. چون سولفور جیوه برای رشد جنین و سیستم عصبی كودك در حال رشد مضر است.

خطرات سولفور جیوه

تحقیقات نشان داده اند كه قرار گرفتن در معرض سولفور جیوه در زمان بارداری سبب افت ضریب هوشی كودكان در سن مدرسه می شود. زنان باردار و آنهایی كه در سن باروری هستند و همچنین كودكان باید از خوردن ماهی های حاوی جیوه بالا از جمله ماهی های زیر اجتناب نمایند:

• ماهی خال خالی
• نیزه ماهی
• لیزابه سر
• كوسه ماهی
• اره ماهی
• كشی ماهی
• ماهی تن (گنده چشم)

در تحقیقات دیگری نشان داده شده است كه این ماهی ها كه حاوی جیوه بالا هستند همچنین برای قلب بزرگسالان نیز ضرر دارند. مقادیر بالای سولفور جیوه می تواند خطر حمله قلبی، بیماری قلبی، فشار خون بالا و سكته مغزی را افزایش دهد. اگر فشار خون بالا و یا بیماری قلبی دارید و یا حداقل یك بار دچار سكته مغزی شده اید، پیشنهاد می شود سطح جیوه موجود در خون خود را چك كنید. پزشك می تواند این بررسی را با یك آزمایش خون و یا ادار ساده انجام دهد.

به همین صورت، PCB ها آلاینده های زیست محیطی هستند كه در اقیانوسها و رودخانه ها یافت می شوند. اما PCB ها بر خلاف سولفور جیوه كه در پروتئین ماهی ها تجمع می یابند، در چربی ماهی جمع می شوند. منبع اصلی PCB ها فرآورده های غذاهای دریایی هستند ولی در گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم مرغ و فرآورده های لبنی نیز ممكن است وجود داشته باشند. بعد از مصرف غذای حاوی PCB، آنها در بدن شما جمع می شوند. PCB ها برای قلب ضرری ندارند اما در طول زمان می توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.

انتخاب ماهی ایمن از كانتر سوپر ماركتها

به عنوان یك قانون كلی برای انتخاب ماهی، به خاطر داشته باشید كه ماهی های جوان بهتر از ماهی های بزرگ و پیر هستند. ماهی های گیاه خوار بهتر از ماهی های گوشتخوارند. تجمع جیوه و PCB ها با افزایش سن ماهی ها بیشتر می شود، و همچنین طبیعی است كه اگر ماهی از ماهیان دیگر به جای گیاهان تغذیه نماید این مواد باز هم در بدنشان بیشتر خواهد بود.

سازمان غذا و دارو فهرستی از ماهی هایی كه مصرف آنها بهتر است منتشر كرده است. اما از آنجایی كه سولفور جیوه می تواند به سیستم عصبی جنین و كودكان نوپا آسیب برساند، این فهرست بیشتر برای زنان باردار و یا در سن باروری و شیرده و كودكان توصیه می شود. مشكل اینجا است كه در این فهرست فاكتور PCB  بررسی نشده است. هنوز دانش كافی برای آنالیز نظام مند فهرست ماهی هایی كه فاقد فاكتور PCB باشند وجود ندارد. برای مثال، سالمون حاوی مقادیر زیادی امگا ۳ و جیوه كم است. اما می تواند حاوی مقادیر بسیاری از PCB ها باشد. از طرف دیگر، تن ماهی PCB زیادی ندارد اما سولفور جیوه بسیار دارد.

بهترین ماهی ها: امگا ۳ بالا، جیوه و PCB كم

برای بهره بردن از مزایای ماهی ها برای سلامت قلب باید ماهی هایی انتخاب شوند كه حاوی امگا ۳ فراوان و سطوح پایین جیوه و PCB ها باشند تا خطر ابتلا به سرطان را نیز افزایش ندهند.

ماهی، مخصوصا ماهی های چرب، به دلایل مختلفی برای سلامت قلب مفید هستند:

۱- منبعی كم چربی از پروتئین محسوب شده و بر خلاف یك برش گوشت قرمز، چربی اشباع زیادی كه باعث بسته شدن شریانها می شود را ندارد.

۲- ماهی می تواند غنی از دوکوساهگزائنوئیک اسید (DHA) و ایکوزاپنتانوییک اسید (EPA)، دو نوع اسید چرب امگا ۳، چربی های غیر اشباعی باشد كه بسیار شگفت انگیز بوده و وظایف بسیاری را در بدن بر عهده دارند. امگا ۳ حاصل از ماهی به كاهش خطر ضربانهای غیرطبیعی قلب كمك      می كند.

۳- ماهی همچنین از این جهت كه سطح تری گلسرید (نوعی چربی در خون) ، نرخ ایجاد پلاكهای شریانی و فشار خون را كاهش می دهد می تواند برای سلامت قلب مفید باشد.

بنابراین ماهی های زیر كه غنی از امگا ۳ و سطح كمتری جیوه و PCB ها هستند پیشنهاد می شود:

• گور ماهی اقیانوس اطلس
• سالمون رشد یافته در دریا
• ساردین اقیانوس آرام (وحشی و صید شده از دریا)
• سالمون كنسروی  

همه چیزهایی كه گفته شد برای سلامت قلب است. ماهی را كه میخورید بشناسید و اگر در هفته دو وعده ماهی نخوردید خود را سرزنش نكنید. به خاطر ریسك هایی كه در انتخاب ماهی وجود دارد حتی خوردن دو وعده ماهی در هفته چندان عاقلانه هم به نظر نمی رسد.

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی در بیماری قلبی کرونری