بیماری ام اس-علائم اولیه فلج چندگانه (MS) چیست؟
فلج چندگانه (MS) یک اختلال خود ایمنی پیشرونده است. این بدان معنا است که سیستم ایمنی که برای سالم نگه داشتن بدن طراحی شده است اشتباها به قسمتهایی از بدن که برای عملکرد روزمره حیاتی هستند حمله می کند. در بیماری ام اس پوشش های محافظ سلولهای عصبی آسیب دیده و به نقص عملکرد در مغز و نخاع منجر می گردد.
MS بیماری با علائم پیش بینی نشده است که می تواند شدت های متفاوتی داشته باشد. در حالی که برخی تنها خستگی مفرط و کرختی را تجربه میکنند، موارد شدید می تواند به فلجی، از دست دادن بینایی و اختلالات در عملکرد مغز منجر شود.
علائم رایج اولیه فلج چندگانه (MS) عبارتند از:
- مشکلات بینایی
- حس خارش و گزگز و کرختی
- درد و اسپاسم
- ضعف یا خستگی مفرط
- مشکلات تعادلی یا سرگیجه
- مشکلاتی در مثانه
- ناتوانایی جنسی
- مشکلات شناختی
۱-مشکلات بینایی
مشکلات بینایی یکی از رایج ترین علائم بیماری ام اس (MS) است. التهاب بر عصب بینایی تاثیر گذاشته و دید مرکزی را مختل می نماید. التهاب بر اعصاب بینایی تاثیر گذاشته و دید مرکزی را مختل می نماید. این امر می تواند سبب تاری دید، دوبینی یا از دست رفتن بینایی شود. ممکن است فورا متوجه مشکلات بینایی نشوید چرا که تنزل در دید صریح می تواند به تدریج انجام شود. درد در چشم در زمانی که به بالا یا به اطراف می نگرید نیز می تواند با از بین رفتن بینایی همراه باشد. راههای بسیاری برای تطابق یا تغییرات بینایی مربوط به MS وجود دارد.
۲- گز گز کردن و کرختی
بیماری ام اس (MS) بر اعصاب در مغز و نخاع (مرکز پیام رسانی بدن) تاثیر می گذارد. این بدان معنا است که می تواند سیگنالهای متناقضی به اطراف بدن بفرستد. گاها هیچ سیگنالی ارسال نمیشود. همین امر به کرختی و بی حسی منجر میشود. حس گز گز کردن و کرختی یکی از رایج ترین علائم هشدار دهنده MS است. مکانهای رایج کرختی عبارتند از صورت، بازها، پاها و انگشتان.
۳- درد و اسپاسم
درد مزمن و اسپاسم های غیر اختیاری ماهیچه ها نیز در MS متداول هستند. در یک تحقیق بر اساس جامعه ملی MS آمریکا نشان داده شد که نیمی از مبتلایان به MS دچار درد مزمن هستند.
سخت شدن عضلات یا اسپاسم نیز متدال است. ممکن است سخت شدن عضلات و یا مفاصل و همچنین حرکات دردناک غیر قابل کنترل تکانشی را در اندامهای انتهایی بدن خود تجربه کنید. پاها بیشتر دچار این اسپاسم ها می شوند اما درد کمر نیز رایج است.
۴- ضعف و خستگی مفرط
بیش از ۸۰ درصد افراد در مراحل اولیه MS دچار خستگی بیش از اندازه و ضعف بی دلیل می شوند. خستگی مفرط مزمن زمانی اتفاق می افتد که اعصاب در ستون فقرات تخریب شده اند. معمولا خستگی به صورت ناگهانی ظاهر می شود برای چند هفته باقی می ماند و دوباره بهبود می یابد. ضعف نیز در ابتدا بیشتر در پاها مشاهده میشود.
۵- مشکلات تعادلی و سرگیجه
سرگیجه و مشکلات در هماهنگی و تعادل یم تواند توانایی حرکت مبتلایان به MS را کاهش دهد. پزشکتان ممکن است در هنگام راه رفتن شما متوجه این مشکلات بشود. مبتلایان به MS اغلب احساس سردرد یا خواب آلودگی دارند و انگار دنیا دور سرشان میچرخد. این اتفاق معمولا زمانی اتفاق می افتد که ایستاده اید.
۶- نقص عملکرد مثانه و روده بزرگ
نقص عملکرد مثانه علامت دیگری است که تا ۸۰ درصد مبتلایان به MS دچارش میشوند. این می تواند شامل تکرر ادرار، احساس نیاز شدید به دستشویی رفتن یا ناتوانایی در نگه داشتن ادرار شود. علائم مرتبط با ادار اغلب قابل مدیریت هستند. فقط در برخی موارد نادر افراد یبوست، اسهال و یا عدم کنترل روده بزرگ را تجربه می کنند.
۷- ناتوانی جنسی
تحریک جنسی نیز در مبتلایان به MS ممکن است به سختی انجام شود زیرا که این اتفاق باید در اعصاب مرکزی بیفتد یعنی درست جایی که MS به آن حمله می کند.
۸- مشکلات شناختی
در حدود نیمی از افراد مبتلا به MS به نوعی مشکلاتی در عملکرد شناختی خود دارد که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات خافظه
- کوتاه شدن دوره حافظه
- مشکلات زبانی
- مشکل در سازماندهی کارها
- افسردگی و دیگر مشکلات عاطفی نیز متداول هستند.
۹- تغییرات در سلامت عاطفی
افسردگی اساسی در میان مبتلایان به MS رایج است. استرس MS نیز می تواند سبب پرخاشگری، نوسانات خلقی و مشکلی که ناخویشتن داری عاطفی نامیده میشود گردد. این بیماری شامل دوره های خنده و گریه های غیر قابل کنترل میشود.
سازگاری با علائم MS، در کنار روابط و مسائل خانوادگی می تواند افسردگی و دیگر اختلالات عاطفی را حتی چالش برانگیز تر سازد.
۱۰- علائم دیگر
همه مبتلایان به بیماری ام اس (MS) علائم مشابهی نخواهند داشت. علائم متفاوتی ممکن است در طول عود کردن یا حملات بیماری ظاهر شوند. علاوه بر علائم ذکر شده در بالا، MS همچنین می تواند سبب علائم زیر شود:
- مشکلات شنوایی
- تشنج
- لرزش غیر قابل کنترل
- مشکلات تنفسی
- تکلم مبهم
- مشکل در بلع
آیا بیماری ام اس (MS) ارثی است؟
بیماری ام اس (MS) الزاما ارثی نیست. با این وجود، اگر یکی از افراد نزدیک شما مبتلا به این بیماری باشد شانس ابتلای شما هم بیشتر میشود. در جمعیت کلی احتمال ابتلا به این بیماری ۰٫۱ درصد است. اما اگر خواهر یا برادر و یا پدر و مادر شما به این بیماری مبتلا باشند احتمال ابتلای شما به ۲٫۵ تا ۵ درصد افزایش می یابد.
وراثت تنها فاکتور در تعیین MS نیست. دوقلوهای همسان اگر یکی از آنها مبتلا به این بیماری باشد ۲۵ درصد احتمال ابتلا دارد. در حالی که ژنتیک قطعا یک فاکتور خطر است اما تنها عامل نیست.
تشخیص
یک پزشک که احتمالا باید نرولوژیست باشد، آزمایشات گوناگونی برای شناسایی MS انجام خواهد داد از جمله:
معاینه عصبی: پزشکتان اختلالات در عملکرد اعصاب شما را بررسی خواهد کرد
معاینه چشم: مجموعه ای از آزمایشات برای ارزیابی دید و کنترل بیماری های چشمی
تصویر‌سازی تشدید مغناطیسی (ام.آر.آی): تکنیکی که در آن از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطعی از مغز و نخاع استفاده میشود
بذل نخاع (که پونكسيون كمري نیز نامیده میشود): آزمایشی است که در آن یک سوزن بلند وارد نخاع میشود تا از مایع اطراف نخاع و مغز نمونه ای برداشته شود.
پزشک ممکن است از این آزمایشات برای بررسی آسیب وارده به سیستم عصبی مرکزی در دو بخش مجزا استفاده کند. ممکن است این آزمایشات در فاصله حداقل یک ماهه دوبار تکرار شوند تا آسیب های وارده در این مدت مشخص گردند. از این آزمایشات همچنین برای مبرا کردن بیماری های دیگر ممکن است استفاده شود.
بیماری ام اس (MS) اغلب پزشکان را متحیر می کند چرا که شدت و شیوه های تاثیرگذاری آن بر افراد بسیار می تواند متفاوت باشد. حملات میتواند برای چند هفته طول بکشد و سپس دوباره ناپدید شود. با این وجود می تواند با شدت بیشتری به صورت غیر قابل پیش بینی تر با علائم کاملا متفاوت دوباره باز گردد. تشخیص زودهنگام می تواند مانع از پیشرفت سریع آن شود.
تشخیص نادرست
باید بدانید که گاهی تشخیص نادرست نیز ممکن است. در تحقیقی مشخص شده است که در حدود ۷۵ درصد متخصصان در طول ۱۲ ماه گذشته طبابت خود حداقل در سه بیمار دچار تشخیص نادرست شده اند.
حرکت رو به جلو
MS یک اختلال چالش برانگیز است اما محققان درمانهای بسیاری را کشف کرده اند که می تواند پیشروی آن را کند نماید.
بهترین مقابله بر علیه MS این است بعد از تجربه کردن اولین علائم هشدار دهنده سریعا به پزشک خود مراجعه کنید. مخصوصا اگر یکی از افراد نزدیک خانواده شما به این بیماری مبتلا است حتما پیگیر باشید چرا که وراثت یکی از فاکتورهای خطر برای MS محسوب میشود.
تردید نکنید. مراجعه سریع شما می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. مشورت کردن و صحبت کردن با دیگران هم می تواند کمک بزرگی باشد.
بیشتر بخوانید: تفاوت میان صرع و تشنج چیست؟
