رابطه پیچیده میان آپنه خواب و افزایش وزن

آپنه انسدادی خواب بیماری است که در آن مجراهای بالایی هوا مسدود میشوند و مانع از تنفس برای دوره های زمان کوتاه مدت در طول خواب گردیده و سبب میشود از خواب یدار شوید تا بتوانید نفس بکشید.معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که ماهیچه‌هایی که از بافت‌های نرم گلو، بینی و دهان شما حمایت می‌کنند شل شوند و منجر به باریک شدن راه‌های هوایی شما شود.

داشتن اضافه وزن و یا چاقی می تواند به خاطر تجمع چربی مجراهای هوا را بیشتر مسدود کرده و بیماری را بدتر نماید. این بیماری همچنین سبب افزایش وزن میشود چرا که آپنه خواب روز به روز بر عملکرد شما و سطوح هورمونتان تاثیرات منفی تری می گذارد.

این یک چرخه است: هر چه به خاطر آپنه خواب کمتر می خوابید احتمال افزایش وزن در شما بیشتر میشود و هر چه اضافه وزنتان بیشتر میشود آپنه خواب هم بدتر میشود.

اما کارهای زیادی میتوانید برای درمان آپنه خواب، تنفس و خواب بهتر انجام دهید و وزن خود را در محدوده سالم مدیریت کنید.

آپنه خواب چگونه می تواند سبب افزایش وزن شود؟

بی خوابی سبب میشود بیشتر گرسنه شوید و کالری بیش از نیاز بدن مصرف کنید مخصوصا از غذاهایی که کالری و کربوهیدرات بالایی دارند. همین امر سبب افزایش وزن میشود.

مشکل دیگری که به خاطر کیفیت پایین خواب حاصل میشود خستگی مفرط است. اگر خواب کافی نداشته باشید انرژِ مورد نیاز برای حرکت و ورزش کردن را هم نخواهید داشت. وقتی تحرک کمتر داشته باشید نمی توانید به آن میزان که می خواهید ورزش کنید.

بی خوابی بر همه تاثیر منفی دارد ولی تاثیر آن در نوجوانان و تمایل به افزایش وزن در آنها بیشتر است. نوجوانی زمانی حیاتی برای رشد مغز می باشد و نوجوانان برای حمایت از رشد خود نیاز به مقدار کافی خواب با کیفیت دارند.

نداشتن خواب کافی می تواند بر قسمتی از مغز یعنی هیپوتالاموس که اشتها و مصرف انرژی را تنظیم می کند تاثیر بگذارد.

در تحقیقی در سال ۲۰۱۹ بر روی نوجوانان مبتلا به چاقی مشخص شد که هر چه سریعتر آنها دچار اضافه وزن میشوند احتمال ایجاد آپنه خواب در آنها بیشتر شده و پایین آمدن کیفیت و طول مدت خواب را تجربه می کنند.

مقاله مرتبط: عواملی که می­تواند به افزایش ناگهانی کلسترول منجر شود

تعادل میان خواب و هورمون

به خاطر تغییرات مربوط به خواب تا تغییرات در سطح هورمونها مخصوصا هورمون های لپتین و گرلین ممکن است تنظیم اشتهای شما برهم بخورد.

لپتین هورمونی است که زمانی که به میزان کافی غذا خورده باشید به شما احساس سیری می دهد. کسانی که مبتلا به چاقی هستند سطح لپتین بالایی در بدن خود داردند. مشخص شده است در کسانی که مبتلا به آپنه خواب هستند سطح این هورمون می تواند تا ۵۰ درصد بالاتر از افرادی باشد که مبتلا به آپنه نیستند.

این یک مشکل است چرا که اگر بدن برای مدت طولانی زیادی لپتین تولید کند به آن مقاوم شده و سبب میشود بعد از خوردن غذا اصلا احساس سیری نکنید.

در عین حال، سطح گرلین ممکن است به خاطر بی خوابی افزایش یابد. این هورمون سبب میشود شما احساس گرسنگی نمایید و جذب کالری شما افزایش می یابد.

از آنجایی که شما اغلب زیادی گرسنه هستید و بعد از خوردن غذا هم احساس سیری نمی کنید زیاد می خورید و کالری بیشتری را به صورت چربی ذخیره می کنید.

مطالعات و آمار مربوطه به آپنه و افزایش وزن

ریسک آپنه خواب با افزایش سن بیشتر می شود اما در همه سنین و جمعیتها رایج است. کشورهایی که بیشترین تعداد مبتلایان را دارند عبارتند از:

• چین
• ایالات متحده آمریکا
• برزیل
• هند

در تحقیقی در سال ۲۰۰۸ بر روی رابطه میان افزایش وزن و آپنه خواب مشخص شد که ۵۰ درصد آپنه خواب متوسط تا شدید در کسانی اتفاق می افتد که دچار اضافه وزن و یا چاقی هستند.

در تحقیقی در سال ۲۰۱۷ مشخص شد که تغییر در وزن بدن با اختلال تنفس در خواب نسبتی مستقیم دارد. هر چه افراد مورد مطالعه اضافه وزن کمتری را تجربه می کردند احتمال ابتلای آنها به آپنه شدید کمتر میشد.

کاهش وزن می تواند شدت آپنه خواب را کاهش دهد اما احتمال اینکه به طرو کاملا از این راه درمان شود کم است. اما اگر اضافه وزن دارید یا مبتلا به چاقی هستید کاهش وزن یکی از موثرترین راههای درمان آپنه می باشد.

آپنه و چاقی با هم می توانند شما را در معرض بیماری های جدی قرار دهند از جمله:

• سکته مغزی
• بیماریهای قلبی عروقی
• افزایش فشار خون
• دیابت

آیا درمان آپنه خواب می تواند به کاهش وزن کمک نماید؟

درمان آپنه خواب نیز ممکن است به کاهش وزن کمک کند. همچنین تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی متعادل، ورزش بیشتر و برخی داروها نیز ممکن است کمک کننده باشند.

درمان آپنه به شما این امکان را می دهد که بهتر و طولانی تر بخوابید. خواب یک عنصر حیاتی در کاهش وزن و حفظ وزن است.

برخی تحقیقات نشان داده است که کسانی که معمولا کمتر از ۷ ساعت می‌خوابند، زمانی که بتوانند بیش از ۷ ساعت بخوابند، بهبود متابولیک و کاهش وزن بیشتری دارند. کسانی که کمتر از ۶ ساعت در شب می خوابند، ممکن است بیشتر در معرض پرخوری نزدیک به زمان خواب، افزایش کالری دریافتی و افزایش وزن باشند.

برای رهایی از آپنه خواب چقدر باید وزن کم کنم؟

اگر دچار  آپنه خواب هستید و اضافه وزن یا چاقی دارید، کاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن  توصیه شده است.

با پزشک خود در مورد بهترین روش برای شروع مدیریت وزن خود صحبت کنید. اگرچه کاهش وزن ممکن است به طور کلی آپنه خواب شما را کاهش ندهد، می تواند بخش ارزشمندی از مدیریت علائم و بهبود سلامت کلی شما باشد.

حفظ وزن متوسط با آپنه خواب

راههای زیادی برای رسیدن یا حفظ وزن متوسط وجود دارد. پزشکتان ممکن است تغییراتی در سبک زندگی تان علاوه بر درمانهای آپنه به شما پیشنهاد دهد که عبارتند از:

• تغییر رژیم غذایی به الگوی غنی از مواد مغذی و کم کالری
• خوردن به صورت منظم از روی برنامه در طول روز
• ورزش مرتب
• ترک سیگار و یا کاهش آن
• در برخی موارد استفاده از داروهای تجویز شده

حرف آخر

ابتلا به آپنه ، خواب کافی مداوم و با کیفیت را دشوار می کند. همچنین احتمال ابتلا یا بدتر شدن شرایط دیگر مانند فشار خون بالا، سکته مغزی، بیماری های قلبی عروقی و دیابت را افزایش می دهد.

وقتی به اندازه کافی نمی خوابید، به دلیل تغییرات هورمونی و خستگی مفرط به احتمال زیاد اضافه وزن پیدا می کنید، که فعالیت را دشوار می کند.

اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، می توانید آپنه خواب را با کاهش وزن کاهش دهید یا از بین ببرید و در عین حال خطر ابتلا به سایر بیماری های جدی و مزمن را کاهش دهید.

بیشتر بخوانید: چه چیزی سبب گرسنگی بیش  از اندازه در طول یائسگی می­شود؟