سلامت دیجیتال رشته‌ای است که شامل برنامه‌های مراقبت دیجیتال، فناوری‌هایی برای سلامت و مراقبت‌های بهداشتی که کارایی ارائه مراقبت‌های بهداشتی را افزایش میدهد و پزشکی را شخصی‌تر و دقیق‌تر میکند. سلامت دیجیتال از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی برای تسهیل درک مشکلات و چالش‌های سلامتی افراد تحت درمان پزشکی و تجویز دارو یا مراقبت به روش‌های شخصی‌تر و دقیق‌تر استفاده میکند. تعاریف سلامت دیجیتال و وظایف آن از بسیاری جهات با تعاریف انفورماتیک پزشکی همپوشانی دارند.
سلامت دیجیتال یک حوزه چند رشته‌ای است که بسیاری از ذینفعان، از جمله پزشکان، محققان و دانشمندان با طیف گسترده‌ای از تخصص را در مراقبت‌های بهداشتی، علوم مهندسی، علوم اجتماعی، بهداشت عمومی، اقتصاد سلامت و مدیریت داده را در بر می‌گیرد.
فناوریهای سلامت دیجیتال شامل راه‌حل‌ها و خدمات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، از جمله پزشکی از راه دور، دستگاه‌های پوشیدنی، واقعیت افزوده و مجازی است. به طور کلی، سلامت دیجیتال، سیستم‌های بهداشتی را با هدف بهبود استفاده از فناوریهای آماری، تلفنهای هوشمند، انجام تحلیل های پیچیده وکمک گرفتن از رسانه‌های ارتباطی برای کمک به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و بیماران ایشان، در مدیریت بیماریها و معضلات سلامتی، و همچنین ارتقای سلامتی به هم متصل میکند.
اگرچه پلتفرمهای سلامت دیجیتال ارتباطات سریع و ارزان را امکان‌پذیر می‌کنند، منتقدان نسبت به نقض احتمالی حریم خصوصی داده‌های سلامت شخصی و نقشی که سلامت دیجیتال می‌تواند در ارتقای سلامت و ایجاد شکاف دیجیتالی بیشتر بین گروه‌های اکثریت و اقلیت اجتماعی ایفا کند، هشدار می‌دهند که احتمالاً منجر به بی‌اعتمادی و تردید در استفاده از فضای دیجیتال میشود.
اهمیت سلامت دیجیتال در قرن گذشته به دلیل ظهور سه فناوری به اوج رسیده است که توسط پروفسور جان پاول و پروفسور تئودوروس آروانیتیس بیان شده است: «توسعه فناوری های جدید… و همچنین گرایش به سمت فناوری های هوشمند، پوشیدنی و فراگیر؛ نیاز به خدمات بهداشتی برای یافتن رویکردهای جدید برای رسیدگی به تقاضاهای جمعیت سالخورده… و نقش بیمار توانمند و آگاه در بهبود نتایج مراقبت های بهداشتی و تغییر مدل های ارائه خدمات بهداشتی به سمت مراقبت بیمارمحور.”
خدمات مراقبت های اولیه
اولین گروه از این خدمات، به عنوان خدمات مراقبت های اولیه در حوزه سلامت دیجیتال شناخته می شوند. این خدمات شامل دستگاه‌های پزشکی بی‌سیم است که از فناوری‌هایی مانند Wi-Fi یا بلوتوث استفاده می‌کنند، و همچنین برنامه‌های کاربردی در دستگاه‌های تلفن همراه که بهبود سلامت فرد را تشویق می‌کنند و همچنین برنامه‌هایی که سلامت را ارتقا می‌دهند. برای مثال، محققان یک سرویس دیجیتال برای کمک به افراد مسن مبتلا به اختلال تعادل و خطر افتادن ایجاد کردند. همانطور که جامعه شناس برجسته دبورا لوپتون بیان می کند، “مروجین سلامت با استفاده از پیام های متنی، شبکه های اجتماعی و برنامه های رایانه ای دیگر برای انتشار اطلاعات در مورد پیشگیری از بیماری ها، جمع آوری داده ها در مورد رفتارهای مرتبط با سلامت افراد و تلاش برای “تشویق کردن” اعضای گروه های هدف برای تغییر رفتار آزمایش کرده اند. به بیان دیگر، لوپتون بیان میکند که فن‌آوری‌های رسانه‌ای مختلفی که در دستگاه‌های تلفن همراه یافت می‌شوند برای تلاش برای بهبود رفتار گروه‌های خاص در مورد سلامت دیجیتال مورد استفاده قرار میگیرند.
خدمات مراقبت حاد
گروه دوم این خدمات به عنوان خدمات اورژانس در حوزه سلامت دیجیتال شناخته می شوند. این خدمات شامل پزشکی از راه دور است که به عنوان رسیدگی به بیماران از طریق نوعی دستگاه انلاین تعریف میشود و در مناطقی که جمعیت به طور گسترده‌تری پراکنده هستند، هدف قرار می‌گیرد، دستگاه‌های پزشکی که دارای نرم‌افزارهستند تحت نام SaMD شناخته میشود و نمونه‌هایی از این دستگاه‌ها ضربان‌سازها (Pace maker) هستند. محصول نهایی خدمات مراقبت حاد، تعامل پذیری، فناوری اطلاعات سلامت، با امنیت سایبری، در تجهیزات پزشکی» است.
فناوری اطلاعات سلامت نحوه ذخیره، پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات سلامت شخصی توسط پایگاه داده الکترونیکی و نحوه استفاده از این اطلاعات توسط پرسنل پزشکی است. سازمان ها در سراسر جهان با دسترسی آسان تر به اطلاعات از این امر سود می برند. امنیت سایبری در ذخیره سازی اطلاعات سلامت شخصی با ایمن سازی و محافظت از این اطلاعات به نفع افرادی که اطلاعات آنها ذخیره می شود، ایفای نقش می کند. این داده ها از طریق دستگاه های پزشکی ذخیره می شوند که قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر برای مراقبت بهتر از بیمار هستند و این با انتقال از روی یک دستگاه به دستگاه دیگر انجام میشود.
دبورا لوپتون، جامعه شناس، می گوید: “با این حال، اعضای برخی از گروه های اجتماعی در حال حاضر همچنان از مشارکت کامل در اکوسیستم سلامت دیجیتال محروم هستند. مکانیسم هایی برای تسهیل مشاوره بیشتر بین گروه های مختلف درگیر در سلامت دیجیتال، از جمله بیماران و مراقبان باید ایجاد شودتا از یک سو دسترسی این گروه ها بیشتر شود و از سوی دیگر مسئولیت‌های ذینفعان مختلف درگیر در سلامت دیجیتال بهتر شناسایی و اجرایی شوند. در عین حال، حریم خصوصی و امنیت داده‌های شخصی نیاز به حفاظت دارند.” خلاصه اینکه هنوز مسائل متعددی وجود دارد که باید برای تداوم انقلاب دیجیتال سلامت سازماندهی و رسیدگی شوند.
سایر عناصر سلامت دیجیتال
بقیه عناصر سلامت دیجیتال که کاملاً در خدمات مراقبت‌های اولیه یا حاد قرار نمی‌گیرند، به‌عنوان ابزارهای انتقال داده های آموزشی و تبادل اطلاعات بین پزشکان و محققان از طریق استفاده از فناوری‌ها و برنامه‌های دیجیتالی که می‌توانند توسط پزشکان به کار گرفته شوند، قرار میگیرند. امروزه دستگاه هایی می توانند برای بهبود و مدیریت سلامتی و همچنین تشویق آموزش سلامت دیجیتال به عموم استفاده شوند. همچنین برنامه های کاربردی مبتنی بر بیمار وجود دارد که می توان از آنها برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات فردی توسط بیماران و همچنین یادآوری مراجعه جهت آزمایش یا مصرف دارو استفاده کرد. ردیابی شیوع بیماریها با استفاده از فضای اشتراکی که شبکه های اجتماعی توسعه داده اند نیز از طریق Digital Health انجام میشوده است. در نهایت ضبط داده هایی از محیط اطراف توسط دستگاه های حسگر مانند سنسورهای آلودگی هوا یا میزان اشعه مادون قرمز خورشید که برای بهبود سلامت جامعه مورد استفاده قرار می گیرند.
فناوری ها
فن‌آوری‌های سلامت دیجیتال در اشکال مختلفی وجود دارند و در بخش‌های مختلف مراقبت‌های بهداشتی بکار می روند. با توسعه فناوریهای جدید، سلامت دیجیتال به‌عنوان یک حوزه به تدریج رشد میکند. سه حوزه محبوب فناوری های سلامت دیجیتال شامل پزشکی از راه دور، فناوری های پوشیدنی و واقعیت افزوده و مجازی است. پزشکی از راه دور نحوه برخورد پزشکان با بیماران از راه دور و فناوریهای مختلف مورد نیاز برای کارآمدتر و سریع‌تر کردن این فرآیند است. جنبه اصلی دیگر سلامت دیجیتال، جمع آوری داده ها و نحوه ارائه اطلاعات پزشکی بر اساس تقاضا برای بیماران است که باعث پیدایش ابزارهای پوشیدنی شد. فناوریهای پوشیدنی نوید ارائه داده‌های شخصی‌سازی شده و ردیابی مرتبط با سلامت برای همه کاربران را می دهند. از نظر درمانی روش های دیجیتالی، مانند واقعیت افزوده و مجازی می‌تواند برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده برای بیماران ایجاد کند که می‌تواند برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده شود. در واقع برخی از این فناوری‌ها توسط فضای استارت‌آپی که از طریق اینترنت یا منابع رسانه‌ای آنلاین مانند پادکست‌های کارآفرینان و وبسایت های مروج ایده های سلامت دیجیتال دنبال می شوند، به پیش می‌روند.
پزشکی از راه دور
پزشکی از راه دور یکی از گسترده ترین حوزه های سلامت دیجیتال است. این شامل دیجیتالی کردن سوابق پزشکی، مراقبت از راه دور، رزرو آنلاین نوبت ، بررسی علائم بیماری توسط خود فرد، گزارش نتایج آزمایشات و بسیاری موارد دیگر است. کلینیک های دیجیتال و از راه دور معمولا برای ارائه مشاوره های سریع ولی غیر فوری استفاده می شوند که باعث صرفه جویی در وقت بیماران و پزشکان می شود. به‌ویژه با همه‌گیری COVID-19، این نوع درمان به روش اصلی پزشکان برای دیدن بیماران خود تبدیل شد و گاها به اندازه قرار ملاقات حضوری مؤثر بود. این نوع درمان دیجیتالی هر دو طرف را ایمن نگه داشت و روشی قابل اعتماد است که بسیاری پزشکان تصمیم گرفتند از آن برای بررسی های معمول حتی پس از پایان همه گیری استفاده کنند.
پزشکی از راه دور همچنین پرونده سلامت آنلاین را ارائه میدهد، جایی که بیماران و پزشکان همیشه به اطلاعات مربوطه دسترسی دارند. همه این اطلاعات دیجیتالی به این معنی است که داده‌های بیمار برای حرفه‌های مراقبت‌های بهداشتی قابل دسترسی است و می‌توان آنها را برای ایجاد برنامه‌های درمانی بهتر و هوشمندتر تجزیه و تحلیل کرد. این راه را برای ارائه یک سیستم مراقبت های بهداشتی شخصی تر هموار می کند، که می تواند به بیماران کمک کند شرایط خود را بهتر درک کنند و می تواند منجر به نتایج مثبتی برای سلامت بیماران شود.
تکنولوژی های پوشیدنی
فناوری پوشیدنی انواع مختلفی دارد، از جمله ساعت‌های هوشمند و حسگرهای روی بدن. ساعت‌های هوشمند یکی از اولین دستگاه‌های پوشیدنی بودند که نظارت بر سلامت خود را ترویج کردند و معمولاً با مدیریت تناسب اندام مرتبط بودند. این ابزارها بسیاری از داده‌های مرتبط با سلامتی، مانند «شاخص توده بدن، کالری سوزانده شده، ضربان قلب، الگوهای فعالیت بدنی» را ثبت می‌کنند. فراتر از ساعت‌های هوشمند، محققان در حال توسعه تکنولوژی های پوشیدنی هوشمند هستند، مانند پچ‌ها، لباس‌ها و لوازم جانبی مختلف تا رهاسازی داروها بر اساس نیاز بدن هر بیمار را مدیریت کنند. این فناوری می‌تواند به ایمپلنت‌های هوشمند برای بیماری های حاد و مزمن گسترش یابد، جایی که پزشکان قادر خواهند بود پروتکل‌های درمانی بهتر و پویاتری را ایجاد کنند که بدون این فناوری های تلفن همراه کنونی امکان‌پذیر نبودند.
این فناوری‌ها برای جمع‌آوری داده‌های بیماران در طول روز استفاده می‌شوند. در این حالت از آنجایی که پزشکان دیگر نیازی به مراجعه بیماران خود به مطب برای جمع آوری داده های لازم ندارند، این داده ها می توانند به برنامه های درمانی بهتر و نظارت بر بیمار منجر شوند. پزشکان در مورد عملکرد یک داروی خاص اطلاعات بهتری خواهند داشت. آنها همچنین قادر خواهند بود به طور مداوم از این داده ها بیاموزند و برنامه های درمانی اصلی خود را بهبود بخشند تا در صورت نیاز مداخله کنند.
واقعیت افزوده و مجازی
در سلامت دیجیتال، فناوری واقعیت افزوده تجربیات دنیای واقعی را با افزودن اطلاعات جدید رایانهای افزایش میدهد و برای ساخت دستگاه‌های هوشمند برای متخصصان مراقبت‌های بهداشتی استفاده میشود. از آنجایی که اکثر اطلاعات مربوط به بیماران در حال حاضر در رایانه ها ذخیره می شود، عینک‌های هوشمند راهی جدید و بدون دخالت دست برای پزشک برای مشاهده سابقه پزشکی بیمارشان فراهم می‌کنند. کاربردهای این فناوری می‌تواند به تشخیص مبتنی بر دادهها، مشاهد ه اسناد تکمیلی بیمار، یا حتی پیشنهاد برنامه‌های درمانی پیشرفته، همگی با استفاده از یک عینک هوشمند در هنگام درمان بیمار گسترش یابد.
یکی دیگر از فناوریهای مشابه، واقعیت مجازی است، که شبیه‌سازی‌های تعاملی را ایجاد میکند که سناریوهای واقعی را تقلید میکند و می‌تواند برای درمان‌های شخصی‌سازی شده طراحی شود. بسیاری از قربانیان سکته مغزی دامنه حرکتی خود را از دست می دهند و تحت پروتکل های درمانی استاندارد بازتوانی هستند. ۵۵% تا ۷۵% بیماران دارای اختلال عملکرد عضلانی اندام های فوقانی به مدت طولانی هستند، زیرا اندامهای تحتانی بدن در درجه اول در طول درمان مورد هدف قرار می گیرد. اقدامات مکرر و طول درمان دو عامل اصلی هستند که پیشرفت مثبتی را به سمت بهبودی نشان می دهند. فناوریهای واقعیت مجازی می‌توانند محیط‌های سه‌بعدی مختلفی ایجاد کنند که جایگزینی آنها در زندگی واقعی دشوار است، اما وجود این محیطها برای کمک به بیماران برای آموزش مجدد و بازتوانی حرکتی ضروری است. این شبیه‌سازی‌ها نه تنها می‌توانند بخش‌های خاصی از بدن را مورد هدف قرار دهند، بلکه می‌توانند با بهبود بیمار و نیاز به وظایف چالش‌برانگیزتر، شدت و کیفیت آن را نیز افزایش یا کاهش داد.
سایر فناوری ها
برخی از فناوریهای دیگر عبارتند از فناوریهای کمکی، توانبخشی رباتیک و حسگرهای نظارتی که می‌توانند به افراد دارای معلولیت کمک کنند تا وظایف روزانه خود را به طور مستقل انجام دهند. شبیه‌سازی‌های محاسباتی، مدل‌سازی و رویکردهای یادگیری ماشین، می‌توانند نتایج مرتبط با سلامت را مدل‌سازی کنند. در تصویربرداری پزشکی، کاربردهای این فناوری به متخصصان مراقبت های بهداشتی کمک می کند تا ژن ها، ساختارهای مغز و بسیاری دیگر از اجزای آناتومی انسان را طراحی کنند. انعطاف پذیر بودن این فناوری همچنین کشف نتایج مثبت و دقیق تر را میسر می کند. سلامت موبایل (mhealth) استفاده از فناوریهای تلفن همراه برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی است.
مهندسی سیستم‌های سلامت زیرمجموعه دیگری از سلامت دیجیتال است که از دیگر صنایع مهندسی برای بهبود برنامه‌های کاربردی مانند انجام تحقیقات، تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد، بهینه‌سازی فرایندهای درمانی، مدیریت نیروی انسانی، و کنترل کیفی خدمات دیجیتال سلامت استفاده میکند. سیستم‌های گفتاری و شنوایی برای پردازش زبان طبیعی، تکنیک‌های تشخیص گفتار و دستگاه‌های پزشکی ویژه می‌توانند به بهبود توانایی های گفتاری و شنوایی (مانند کاشت حلزون) کمک کنند. سمعک‌های دیجیتال از الگوریتم‌های مختلفی برای کاهش نویزهای پس‌زمینه و بهبود عملکرد ادراکی استفاده می‌کنند که پیشرفت قابل‌توجهی نسبت به ایمپلنت‌های شنوایی معمولی داشته اند.
پیاده سازی
سیستم‌های پرونده الکترونیک سلامت، برنامه‌های رایانهای برای ثبت و پیگیری مراقبت‌های بهداشتی، مصورسازی شاخص‌های سلامت، و انجام مطالعات مبتنی بر جمعیت با ارائه داده‌های بالینی متن باز و استاندارد وجود دارد. این موارد می‌توانند به مدیران در اتخاذ تصمیمات بهداشت عمومی ویژه در محیط‌های با منابع کم کمک کنند.
برنامه‌های دیجیتال ملی متعددی برای حمایت از مراقبت‌های بهداشتی وجود دارد، مانند برنامه‌های Canada Health Infoway که برای ثبت داده های بیماران و ارائه‌دهندگان خدمات، سیستم‌های تصویربرداری بالینی و تشخیصی، گزارش‌های بالینی و ایمنسازی ساخته شده‌است. تا سال ۲۰۱۴، ۷۵ درصد از پزشکان کانادایی از پرونده های پزشکی الکترونیکی استفاده می کردند.
حتی در کشورهای در حال توسعه مانند اوگاندا و موزامبیک، مشارکت بین بیماران دارای تلفن همراه، دولت‌های محلی و منطقه‌ای، فن‌آوران سلامت، سازمان‌های غیردولتی، دانشگاه‌ها و صنعت، برای استفاده از راه‌حل‌های mHealth موثر واقع شده است.
در بریتانیا، موسسه خدمات بهداشت ملیNHS) ) گزارشی را در مورد چگونگی ادغام فناوریهای مراقبت‌های بهداشتی دیجیتال در نسل بعدی خدمات درمانی منتشر کرده است و آن را یکی از ابعاد پر رشد حوزه فناوری می داند. توپول بررسی گسترش آموزش مفاهیم سلامت دیجیتال را هم برای بیماران و هم برای ارائه دهندگان فناوری های نسل بعدی مانند توالی ژنوم کامل توصیه می کند، و همچنین کمک هزینه هایی را برای توسعه دیجیتالی برای متخصصان بهداشت معرفی کرده است. ایالات متحده همچنین یک مطالعه بهداشتی سراسری به نام «همه ما» را آغاز کرده است تا انواع شاخص های سلامت را در قالب دیجیتال برای محققان در سراسر جهان گرد هم آورد. از سوی دیگر، اجرای این نوآوری ها خطرات اجتماعی و نیاز به برنامه های نظارتی را نیز آشکار کرده است که قطعا ساختارهای حاکمیتی فعلی در بخش سلامت را به چالش می کشد.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده در سال ۲۰۱۹، FDA برنامه اقدامات نوآورانه سلامت دیجیتال را منتشر کرد که ناکارآمدی پزشکان را در تلاش برای کاهش هزینه‌های سربار را مدیریت کرده، باعث بهبود دسترسی، افزایش کیفیت خدمات، و تطبیق آسان‌تر داروها برای هر فردمی شود.موضوعات مهم در این طرح نوآورانه عبارتند از دستگاه های تلفن همراه هوشمند، پزشکی از راه دور، نرم افزارهای مرتبط، و امنیت سایبری. طبق دستورالعمل‌های FDA، اگر برنامه‌ای را منتشر کنید که برای کمک به فردی با یک بیماری طراحی شده است، آن یک نرم افزار پزشکی محسوب میشود.
استانداردهای بین المللی
در سطح بین دولتها، سازمان بهداشت جهانی، آژانس تخصصی سازمان ملل متحد برای سلامت است، و اتحادیه بین المللی مخابرات، آژانس تخصصی سازمان ملل برای ICT است، آژانس ها در کار خود در زمینه سلامت دیجیتال، مانند استاندارد H.870 در مورد ایمنسازی داده های سلامت، همکاری می کنند. دو مجموعه ITU وWHO در زمینه هوش مصنوعی برای سلامت، یک شرکت را در ذیل گروه مطالعاتی ITU-T 16 تاسیس کرده اند.
در گذشته و در مراقبت‌های بهداشتی سنتی، پزشکان اقدامات پزشکی را با تعداد محدودی ابزار انجام می‌دادند و در طول زمان تجربه بیشتری کسب میکردند. از آنجایی که پزشک شدن نیاز به تجربه و دانش داشت، تعداد بسیار کمی این حرفه را انتخاب میکردند. دشواری ارتباط بین مردم در نقاط جغرافیایی مختلف باعث میشد که فناوری های جدید به کندی گسترش یابد.
از آنجایی که پزشکان به عنوان متخصص در رشته خود دیده می شدند، بیماران اختیار بسیار کمی در مورد نحوه درمان خود داشتند. اگرچه تغییرات گسترده ای در فناوری ایجاد شده است، اما سیستم مراقبت های بهداشتی کنونی به تغییرات در درمان ها محدود نمی شود. در طول دهه ۲۰۱۰، دانش مراقبت‌های بهداشتی به سرعت در حال رشد بود و بیماران از پزشکان به دلیل عدم استفاده یا آگاهی از دانش گسترده‌ای که هر روز کشف می شد، ناامید شدند. تعداد اقدامات لازم و هزینه های درمان بیماری های مزمن افزایش یافته و در کنار آن سازمان بهداشت جهانی تخمین زد که کمبود ۴٫۳ میلیون کارمند مراقبت های بهداشتی در سراسر جهان وجود دارد. در طول گذار از مراقبت های بهداشتی سنتی به سلامت دیجیتال، میزان دسترسی به فناوریهای سلامت با کیفیت بالا و سوابق و مطالعات پزشکی افزایش یافت. این گذار همچنین به بیماران امکان خودمراقبتی را داد. زیرا نه تنها فناوری در دسترس بیماران را تغییر داد، بلکه توانایی بیماران را برای انتخاب روش درمانی نیز تغییر داد. اگرچه این روش جدید درمان به بیماران نقشی در درمان داده است. اما باعث شده بیماران در انتخاب بهترین گزینه های درمانی با مشکل مواجه شوند. بر اساس این مقاله، سلامت دیجیتال تحولی فرهنگی در حرکت از مراقبت های بهداشتی سنتی به استفاده از کتابخانه های دیجتال پزشکی مانند NLM است، “موفقیت ارائه مراقبت به همکاری، همدلی و تصمیم گیری مشترک بیمار و پزشک بستگی دارد. آنچه برای این امر لازم است تعریف شدن یک همکاری جدید بین بیماران و مراقبان آنهاست.”
کارشناسان مراقبت های بهداشتی توضیح می دهند که مراقبین سلامت باید با بیماران همکاری کنند و به تصمیمات آنها در انتخاب گزینه های درمانی برای آنها احترام بگذارند. و همچنین اینکه چگونه یک رابطه قوی بین پزشکان و بیماران به تأثیرگذاری بر گزینه‌های درمانی آنها کمک میکند و چگونه همدلی یک ویژگی مهم برای پزشکان و مراقبین سلامت است.
در می ۲۰۱۸، سازمان بهداشت جهانی یک استراتژی جهانی برای سلامت دیجیتال تصویب کرد. چهار هدف عمده برای این استراتژی وجود داشت. اولین هدف این بود که کشورها و شرکت‌ها در ارائه روش های درمانی و فناوریهای جدید درمانی بیشتر همکاری کنند. دو هدف اصلی دیگر این استراتژی، افزایش اجرای استراتژی‌های ملی به سمت سلامت دیجیتال و گسترش سلامت دیجیتال از سطح کشورهای ثروتمند به کشورهای در حال توسعه بود. سازمان بهداشت جهانی همچنین دستورالعمل‌هایی را در تنظیم صدور گواهینامه دستگاه‌های پزشکی دیجیتال سلامت، مشابه نحوه آزمایش دارو و واکسن‌ها ارائه کرده است. این استراتژی همچنین برای فهرست کردن داده‌های بهداشتی به عنوان کالای سلامتی طراحی شد و یک طرح کلی برای نحوه اشتراک‌گذاری تحقیقات و دادهها و نحوه استفاده از هوش مصنوعی ایجاد کرد.
حتی سیستم‌های سلامت مبتنی بر شبکه اجتماعی را که از سلامت دیجیتال استفاده میکردند، تأیید کرد. در حالی که سازمان بهداشت جهانی استراتژی خود را توسعه می داد، گروه های دیگری نیز در حال توسعه استراتژی هایی هستند تا سلامت دیجیتال را بیشتر در دسترس جوامعی که آن را ندارند قرار دهند.
انتقادات از سلامت دیجیتال
مراقبت‌های بهداشتی دیجیتال طیف گسترده‌ای از چالش‌های نظارتی پیچیده و گاهی جدید را ارائه میکند، از جمله سوالاتی در مورد چگونگی ایجاد توازن بین نگرانی‌های مربوط به منافع عمومی در برابر حق یک فرد برای حفظ حریم خصوصی و همچنین خطرات ارائه توصیه‌های پزشکی توسط «شبه‌کارشناسان». در همین حال، انفجار در تعداد استفاده‌ها و برنامه‌های کاربردی که در طول همه‌گیری COVID-19 مشاهده شد، محدودیت‌های قوانین موجود و سایر ابزارهای نظارتی برای مقابله با این نگرانی‌ها را نیز آشکار کرده است (یا در برخی موارد، با تغییرات در قوانین امکان‌پذیر شده است. که گروه‌هایی مانند Varieties of Democracy استدلال کرده‌اند که یک «پسرفت همه‌گیر» در حمایت از حقوق بشر ایجاد کرده‌اند.
مالکیت داده های سلامت
در سطح جهانی، پیاده‌سازی راه‌حل‌های سلامت دیجیتال به مجموعه داده‌های بزرگ بستگی دارد، از آمار ساده که هر تولد و مرگ را ثبت میکند تا معیارهای پیچیده‌تر که بیماریها، شیوع بیماریها و بیماری های مزمن را ردیابی میکند. این سیستم ها داده هایی مانند سوابق بیمار، نتایج آزمایش خون، EKG، MRI، سوابق صورتحساب درمانی، نسخه داروها و سایر اطلاعات پزشکی خصوصی افراد را ثبت می کنند. متخصصان پزشکی می توانند از این داده ها برای اتخاذ تصمیمات مبتنی بر شواهد (EBM) در مورد مراقبت از بیمار استفاده کنند. خود بیماران نیز می توانند از آن شواهد برای انتخاب آگاهانه در مورد سلامت خود استفاده کنند.
با توجه به ماهیت خصوصی داده‌های جمع‌آوری‌شده، بحثی حیاتی در میان ذینفعان درباره یکی از چالش‌های ناشی از راه‌حل‌های سلامت دیجیتال ایجاد شده است: مالکیت داده‌های سلامت با چه کسی است. در بیشتر موارد، دولتها و شرکت‌های بزرگ داده و فناوری اطلاعات پزشکی شهروندان را ذخیره می‌کنند و بسیاری از افراد نگران نحوه استفاده از داده‌های آنها و/یا دسترسی به آنها هستند. این امر با این واقعیت تشدید میشود که جزئیاتی که به این نگرانی ها پاسخ می‌دهند اغلب به درستی توضیح داده نمی شوند. نمونه قابل توجهی از نقض حریم خصوصی داده ها در فضای سلامت دیجیتال در سال ۲۰۱۶ رخ داد. گوگل با یک دعوای بزرگ بر سر یک توافقنامه اشتراک داده مواجه شد که به بازوی هوش مصنوعی گوگل، DeepMind، اجازه دسترسی به داده های سلامت شخصی ۱٫۶ میلیون بیمار بریتانیایی را می داد.
Google نتوانست رضایت و ناشناس بودن بیماران را تضمین کند. مفهوم دیگر این مساله است که این داده ها به عنوان شکلی از مصلحت عمومی در نظر گرفته می شوند و در دسترس همه قرار میگیرند. محققان دانشگاه استنفورد استفاده از چنین چارچوبی را برای تفکر در مورد داده ها و توسعه هوش مصنوعی پیشنهاد کردند. آنها به طور خاص در مورد داده های رادیولوژی فکر می کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که داده های بالینی باید شکلی از منافع عمومی در دسترس باشند که به نفع بیماران آینده مورد استفاده قرار گیرد و این داده ها باید به طور گسترده برای توسعه دانش و ابزارهایی در دسترس بیماران آینده باشد. از این رو آنها سه نتیجه اصلی گرفتند.
اولاً، اگر داده‌های بالینی واقعاً متعلق به کسی نباشد، کسانی که با آنها تعامل دارند، موظفند اطمینان حاصل کنند که از دادهها به نفع بیماران آینده در جوامع استفاده میشود. ثانیاً، این داده ها باید به طور گسترده برای تحقیق و توسعه به اشتراک گذاشته شوند، و همه افراد و نهادهایی که به آن داده ها دسترسی دارند، اساساً مباشر آن داده ها می شوند و مسئول محافظت دقیق از حریم خصوصی و اطمینان از استفاده از داده ها برای توسعه نیز همزمان هستند. ثالثاً، تا زمانی که مکانیسم‌هایی برای اطمینان از رعایت استانداردهای اخلاقی وجود داشته باشد، لزوماً قبل از استفاده از دادهها برای اهداف ثانویه، مانند توسعه هوش مصنوعی، آموزش و آزمایش، رضایت بیمار الزامی نیست. با توجه به این چارچوب پیشنهادی، نویسندگان پیشنهاد می‌کنند که فروش داده‌های سلامت به اشخاص ثالث با اعطای دسترسی انحصاری در ازای پرداخت پول یا هر نوع پرداختی که بیش از هزینه‌ها باشد، غیراخلاقی است.
تفسیر نادرست داده ها
اگرچه دادهها و اطلاعات ارائه‌شده توسط پلتفرمهای سلامت شخصی‌سازی شده ممکن است به کاربران اطمینان خاطر بدهند که داده ها محرمانه می مانند، اما ممکن است به طور همزمان باعث افزایش اضطراب و رفتار وسواسی افراد هم شوند. همانطور که در پلتفرم هایی مانند WebMD دیده می شود، تفسیر نادرست داده ها می تواند بیشتر به ایجاد هیستری در بیمار دامن بزند. چون اثبات شده که افزایش دسترسی به اطلاعات در مورد سلامتی خود همیشه مثبت نیست. در یک سناریوی بدبینانه حتی، بیماران ممکن است با دانستن اینکه این دسترسی را دارند، احساس ناامنی کنند، به این معنی که از مشاوره پزشکی یا کمک از متخصصان، حتی اگر لازم باشد، نخواهند گرفت از ترس اینکه از داده هایی که در سیستم ثبت می شود، بعدا علیه خود ایشان در اداره بیمه یا بحث های استخدام و شغل و امثال آن استفاده شود.
سن محوری افراطی
سن محوری به عنوان یک فرآیند تبعیض سیستماتیک علیه سالمندان تعریف می شود. همانطور که سلامت دیجیتال در جامعه ما رواج بیشتری می‌یابد، کسانی که فاقد مهارت‌های دیجیتال قوی و دانش فنی لازم برای هدایت این پلت‌فرم‌ها هستند، در حاشیه قرار خواهند گرفت. این فقط برای سالمندان فعلی صدق نمی کند. فن‌آوری‌های دیجیتال جدیدی هر سال رایج می‌شوند و فناوری قدیمی‌تر را منسوخ می‌کنند. این بدان معنی است که این شکاف دیجیتال همیشه وجود خواهد داشت، مگر اینکه موسسات بهداشتی درمانی فعالانه تلاش کنند تا این شکاف را به حداقل برسانند. ناگفته نماند که سالمندان بیشتر مستعد مشکلات مزمن سلامت هستند، به این معنی که آنها یکی از گروه هایی هستند که بیشترین نیاز را به یک پلت فرم سلامت دیجیتال دارنداما ممکن است اصلا نتوانند با آن کار کنند یا آن را درک کنند.
شکاف دیجیتال
در سراسر جهان، سازمان ملل تخمین می زند که ۳٫۸ میلیارد نفر آفلاین یا فاقد دسترسی به اینترنت هستند و حتی در ایالات متحده، ۱۹ میلیون نفر به اتصال قابل اعتماد دسترسی ندارند. دیگر موانع دسترسی شامل فقدان سواد دیجیتال اولیه مورد نیاز برای استفاده از بسیاری از پلتفرمهای سلامت دیجیتال است. در نتیجه، شکاف سلامت موجود بین جمعیت کم درآمد و پردرآمد ممکن است با فناوریهای بهداشتی جدید درآینده تشدید هم بشود. پس برای مؤثر بودن، راه‌حل‌های سلامت دیجیتال باید مهارت‌های سواد سلامت در میان کاربران پلتفرم ها تقویت شود تا دست اندرکاران نظام سلامت اطمینان حاصل کنند که این فناوری همانطور که پیش بینی شده کارایی خواهد داشت.
مثال موفق
در عصر همه‌گیری COVID-19، استفاده از پلتفرمهای سلامت دیجیتال به عنوان وسیله‌ای برای مهار شیوع بیماری در سراسر جهان استفاده شد. دولتها در بسیاری از کشورها، از جمله کره جنوبی، تایوان، هند، ایتالیا، لهستان و چین، سیستم‌های ردیابی دیجیتالی سخت‌گیرانه‌ای را برای شناسایی افراد آلوده به COVID-19 و اطمینان از رعایت دستورالعمل‌های قرنطینه اجرا کردند.
اگرچه برخی از مطالعات (مانند مطالعه ای در بانک توسعه آسیایی) نشان می‌داد که چنین برنامه‌هایی در مبارزه با شیوع مفید بوده‌اند، برخی از منتقدان همچنان نگرانی‌های شدید خود را در مورد از دست دادن بالقوه آزادی‌های مدنی در ارتباط با افراد مطرح کردند. و ارائه بدون قید و شرط داده های بهداشتی خصوصی افراد به نهادهای دولتی را زیر سوال بردند و این سوال مطرح شد که آیا مقررات جدید اضطراری دسترسی به این داده ها در جهان پس از همه‌گیری نیز باقی می‌مانند.
پرونده الکترونیکی سلامت
فناوری به حوزه پزشکی ورود پیدا کرده است و یکی از پرکاربردترین کاربردهای سلامت الکترونیک در سراسر جهان، پرونده الکترونیک پزشکی (EMRs) است. سوابق الکترونیکی پزشکی کارکردهای متعددی دارند. برخی از کارکردها شامل مستندسازی، ارتباط بین سیستم ها (بعوان مثال مطب ها و آزمایشگاه ها) و مدیریت داده‌های بیماران است. سوابق پزشکی الکترونیکی جایگزین فناورانه ای برای مدارک پزشکی کاغذی است که نه تنها کار سخت و فضاگیری است، بلکه تکراری و خسته کننده است، خطا در آن زیاد است و جستجوی داده در آنها می تواند زمان زیادی را به خود اختصاص دهد. پرونده الکترونیک سلامت یکی دیگر از کاربردهای سلامت الکترونیکی است که توسط کلیه مراقبین سلامت استفاده می شوند. با وجود شباهت های فراوان در هر دو، EHR و EMR یکسان نیستند. تفاوت اصلی بین این دو این است که EHR ها دارای یک ویژگی اضافی هستند که امکان به اشتراک گذاری داده ها بین چندین پزشک یا مراقب سلامت است.
استفاده از مدارک پزشکی الکترونیکی پیامدهای منفی نیز دارد. اولاً، مرکزی که EMR ها در آن اجرا می شوند باید از نظر مالی توانمند باشد زیرا هزینه اجرای این سیستم ها بسیار بالاست. به‌علاوه، رایانه هایی که در مرکز مورد استفاده قرار میگیرند باید به گونه‌ای اصلاح شوند که EMRها قابل استفاده باشند. پیاده‌سازی سیستم پرونده الکترونیکی پزشکی یا EMR در مکان‌هایی که فاقد منابع لازم برای آموزش پزشکان مسئول استفاده از برنامه‌های جدید سلامت الکترونیکی هستند، به‌ویژه در کلینیک‌های کوچکتر یا انفرادی امکان‌پذیر نخواهد بود. از طرفی EMR ها نیز قادر به لحاظ کردن جنبه های اجتماعی و روانی بیمار در پرونده نیستند. برای درک بهتر اینکه چگونه EMR ها با سوابق مبتنی بر کاغذ در یک محیط بیمارستان مقایسه می شوند، مطالعه ای بین دو بیمارستان انجام شد و هر یک از بیمارستان ها یکی از روش ها را اتخاذ کردند. نتیجه این بود که کیفیت خدمات مراقبت های بهداشتی در بیمارستانی که از EMR استفاده کرده بود بهتر از بیمارستان های دیگر بود.